خروج رسمی ایران از پیمان استعماری سنتو
پیمان بغداد معاهده‌اى بود که در پنجم اسفند 13۳۳ میان وزیران امور خارجه دو کشورعراق و ترکیه تحت عنوان «پیمان همکارى‌هاى متقابل» در بغداد به امضا رسید. این پیمان که ماهیت دفاعى و امنیتى داشت، مانند پیمان «سنتو» منعقده میان 8 کشور آسیاى جنوب شرقى (1333) و پیمان پاسیفیک منعقده میان سه کشور امریکا، استرالیا و ونزوئلا (1330) حلقه دیگرى از یک رشته پیمانهاى امنیتى و سیاسى بود که امریکایى‌ها پس از شکست درجنگ ویتنام در کشورهاى آسیایى به صورت اتحادیه‌هاى منطقه‌اى ایجاد کردند تا متضمن منافعشان باشد.
پیمان بغداد یک مقدمه، هشت ماده و دوضمیمه داشت. هدف پیمان «تضمین دفاع و امنیت منطقه خاورمیانه» اعلام شده بود. همچنین در مقدمه آن بااستناد به ماده 51 منشور سازمان ملل متحد تصریح شده بود که طرفین متعاهدین به منظور حفظ امنیت خود و براى تأمین خوشبختى و رفاه اجتماعى ملتهاى خویش با یکدیگر همکارى خواهند کرد.
براساس ماده 5 پیمان بغداد ورود به این پیمان براى کشورهاى ذى نفع در منطقه آزاد گذارده شده است. به همین دلیل انگلستان در دهم فروردین 1334، پاکستان در اول مهر 1334 و ایران در 19 مهر همان سال وارد پیمان بغداد شدند. اما امریکا که خود بانى تشکیل این سازمان بود، از ورود به این پیمان خوددارى کرد. شکل‌گیرى این پیمان از ابتکارات دولت امریکا، به ویژه «جان فوستر دالس» وزیر خارجه آن کشور بود که مى‌خواست یک سازمان دفاعى قوى در خاورمیانه به وجود آورد تا ازگسترش نفوذ شوروى در این منطقه جلوگیرى کند و سنگرهاى دفاعى غرب را تکمیل کند. اما دولت امریکا ترجیح داد که خود عضویت این پیمان را نپذیرد تا موجبات تحریک دولت شوروى را فراهم نکند ودوستى اعراب خاورمیانه را نیز از دست ندهد. از این رو امریکا تا پایان عمر سنتو عضویت در این پیمان را نپذیرفت ولى بامعاهدات نظامى دوجانبه با هر سه کشور ایران، ترکیه و پاکستان عملاً نفوذ خود را در این سازمان حفظ کرد.
علت اطلاق «سنتو» به این سازمان، آن بود که این تشکل میان قلمرو پیمان «سیتو» در شرق و قلمرو پیمان «ناتو» در غرب قرار گرفته بود.
تفاوت پیمان بغداد باپیمان سعدآباد که در 1316 ش. میان ایران، ترکیه و افغانستان به امضا رسید در این بود که در آن پیمان این سه کشور متعهد شده بودند به خاک یکدیگر تعرض نکنند ولى در پیمان بغداد، همکارى‌هاى متقابل نظامى پیش‌بینى شده بود.
پیمان بغداد متعاقب کودتاى عبدالکریم قاسم در عراق ـ 23 تیر 1337 ـ ضربه اساسى دید. قاسم که یک نظامى چپگرابود به این پیمان روى خوش نشان نداد، در نتیجه مرکزیت پیمان به آنکارا انتقال یافت و از این پس این پیمان بانام «سنتو» به کار خود ادامه داد.
علت اطلاق «سنتو» به این سازمان، آن بود که این تشکل میان قلمرو پیمان «سیتو» در شرق و قلمرو پیمان «ناتو» در غرب قرار گرفته بود. سنتو که در وسط مرکز این دوپیمان قرار داشته از یکسو باعضویت ترکیه به ناتو پیوند داشت و از سوى دیگر با عضویت پاکستان با «سیتو» مرتبط بود.
پاکستان در1350 ش. با انتقاد از عدم حمایت سنتو از مواضع اسلام‌آباد در برابر تعرضات هند، از آن جدا شد و ایران نیز متعاقب پیروزى انقلاب اسلامى در 20 اسفند 1357 خروج خود را از این سازمان اعلام کرد. باخروج ایران ازسنتو، این مجموعه که تأمین کننده منافع امریکا در بُعد سیاسى و امنیتى در منطقه بود فرو پاشید.