متن کامل اسناد «سیا» در مورد کودتای 28 مرداد

اول. گامهاى نخست
الف. کمکهاى مالى موقت به مخالفان
1- سیا 35 هزار دلار براى زاهدى فراهم خواهد کرد.
2- سرویس اطلاعاتى بریتانیا 25 هزار دلار براى زاهدى تامین خواهد نمود.
3- شبکه هاى محلى وابسته به سرویس اطلاعاتى بریتانیا در ایران، وجه مزبور را براى زاهدى فراهم خواهند کرد.
4- در صورت نیاز، سیا به رهبران نظامى کلیدى، کمک مالى خواهد کرد.

ب. جلب همکارى شاه
1- مرحله نخست :
شاه را متقاعد کنید که بریتانیا و ایالات متحده، هدف مشترک دارند و ترس بیمارگونه او در مورد توطئه هاى بریتانیا علیه خودش را بر طرف کنید.
1-1- سفیر ایالات متحده، هندرسون، طى دیدارى با شاه، او را از کمک مشترک ایالات متحده و بریتانیا مطمئن سازد و این که بریتانیا نه از مصدق که از او پشتیبانى مى کند.
1-2- هندرسون به شاه بگوید که نماینده ویژه ایالات متحده، بزودى جهت ارایه برنامه مشترک ایالات متحده و بریتانیا به او معرفى خواهد شد.

2- مرحله دوم :
نماینده ویژه ایالات متحده، براى مطرح کردن موارد زیر با شاه دیدار خواهد کرد:
2-1- نکاتى که به شاه ارایه مى شود:
2-1-1- هر دو دولت مساله نفت را در درجه دوم اهمیت قرار مى دهند.
2-1-2- مساله اصلى، حفظ استقلال ایران و مصون داشتن آن از فرو افتادن در مدار شوروى است. براى انجام این امر، مصدق باید برکنار شود.
2-1-3- خاندان حاکمه کنونى، بهترین سنگر براى حفظ اقتدار ملى است.
2-1-4- تا زمانى که مصدق بر سر قدرت است، ایالات متحده هیچ گونه کمکى به ایران نخواهد رسانید.
2-1-5- مصدق باید برود.
2-1-6- کمکهاى مالى ایالات متحده و بریتانیا، بویژه با روى کار آمدن کابینه جایگزین، به این دولت خواهد رسید.
2-1-7- موافقت نامه مورد قبول نفت ارایه خواهد شد، اما دولت جایگزین ناچار نخواهد بود تا در این مورد شتاب کند.

2-2- درخواستها از شاه:
2-2-1- شما باید در براندازى مصدق پیشگام باشید.
2-2-2- در غیر این صورت، مسوول سقوط کشور خواهید بود.
2-2-3- همچنین در صورت پرهیز از این امر، خاندان شاهى برخواهد افتاد و پشتیبانى ایالات متحده و بریتانیا از شما، پایان خواهد پذیرفت.
2-2-4- چه کسى را براى ریاست دولت جدید پیشنهاد مى کنید؟
(ماهرانه تلاش شود که شاه نام زاهدى را مطرح کند)
2-2-5- اخطار در مورد این که (بحث مورد نظر) شایع نشود.
2-2-6- طرح عملیاتى تدارک دیده شده با زاهدى، براى شما تشریح خواهد شد.

دوم. توافق با زاهدى
الف. پس از موافقت شاه با موارد بالا، به زاهدى اطلاع دهید که با حمایت ایالات متحده و بریتانیا، به ریاست جمهورى دولت جایگزین، منصوب شده است.
ب. در مورد یک طرح مشخص عملیاتى و جدول زمانى آن، با او به توافق برسید. دو راه براى به قدرت رساندن زاهدى وجود دارد:
1- اقدام شبه قانونى، بدین گونه که شاه از راه صدور فرمان شاهانه، زاهدى را تحت عنوان نخست وزیر معرفى مى کند.
2- کودتاى نظامى.
نخست، شیوه شبه قانونى باید به کار گرفته شود. اگر این شیوه ثمربخش بود، دست کم بخشى از کودتاى نظامى، اجرا خواهد شد. در صورت شکست، ظرف چند ساعت، تمام کودتاى نظامى به دنبال خواهد آمد.

سوم. ارتباط با مجلس
این امر، جهت اقدام شبه قانونى، داراى اهمیت است. به این منظور، باید به نمایندگان مجلس رشوه پرداخت شود.
الف. هدف اساسى، کسب 41 راى علیه مصدق و نیز تضمین حد نصاب راى جهت اقدام شبه قانونى مزبور، از طریق اتکا به 53 نماینده در مجلس است (از نظر سرویس اطلاعاتى بریتانیا باید به 20 نماینده اى که اکنون در کنترل ما نیستند، رشوه پرداخت گردد).
ب. تماس با نمایندگان باید از طریق عوامل محلى سرویس اطلاعاتى بریتانیا انجام گیرد. سیا در هنگام نیاز و از راه فشار بر نمایندگان مجلس، پشتیبانى را صورت مى دهد و بخشى از وجه را فراهم خواهد کرد.

چهارم. اقدامات مورد انتظار از روحانیان
باید تلاش شود که رهبران مذهبى وروحانیون حتی به صورت ناآگاهانه ودرراستای این برنامه :
الف. موافق نبودن خود را با مصدق ترویج کنند.
ب. به هنگام نیاز، زیر پوشش دین، تظاهرات سیاسى به راه اندازند.
ج. پشتوانه شاه را تقویت کنند.
د. پس از کودتا از طریق رادیو و مساجد، تضمین هاى محکمى بدهند که دولت جدید به اصول اسلام پایبند است.
اعمال آن ماده از قانون اساسى که مورد بى توجهى قرار گرفته است و متضمن حق نظارت پنج روحانى بر قوانین مصوبه است، در دستور کار قرار گیرد.
ه. (تعدادى نام که احتمالا از روحانی نمایان وابسته به طراحان کودتا بوده اند از اسناد حذف شده است) باید تشویق شوند به طور مستقیم نمایندگان هواخواه مصدق را تهدید کنند.

پنجم. ارتباط با بازار
ارتباط با بازار جهت پخش شایعه هاى ضد دولتى و احتمالا به نشانه اعتراض علیه دولت، بازار به تعطیلى کشیده شود.

ششم. (حزب) توده
زاهدى مى بایست منتظر واکنش شدید حزب توده باشد و خود را براى پاسخى خشن تر آماده واقذامات تاکتیکی زیر راانجام دهد:
الف. دستگیرى دست کم 100 تن از رهبران حزب و جبهه ملى.
ب. محاصره جنوب تهران جهت جلوگیرى از سرازیر شدن تظاهرکنندگان توده اى.
ج. به وسیله اعلامیه هاى سیاه، اعضاى حزب توده را هدایت کنند که وارد عمل نشوند.

هفتم. مطبوعات و برنامه تبلیغاتى
الف. پیش از کودتا، باید تبلیغات ضد مصدق را شدت بخشند.
ب. زاهدى باید به سرعت روساى کارآمدى را براى کنترل مطبوعات و تبلیغات دولتى منصوب کند و آنان مى بایست:
1- همه خبرنگاران خارجى را در جریان امور بگذراند.
2- اظهارنظرهاى رسمى از پیش آماده شده ایالات متحده و بریتانیا را منتشر کنند.
3- بیشترین استفاده را از رادیو تهران بنمایند.

هشتم. ارتباط با قبایل
الف. کودتا هرگزنباید درمراحل اجرا موجب تحریک قبایل بختیارى، لر، کرد، بلوچ، ذوالفقارى، ممسنى، بویراحمدى و خمسه شود.
ب. مشکل عمده، خنثى کردن رهبران ایل قشقایى است.

نهم. راهکارهاى مربوط به سرنگونى شبه قانونى
الف. در این لحظه، مناسب ترین نگره، «برنامه ( نقطه چین)» است که از طریق آن، خیل تظاهرکنندگان در جستجوى پناهگاهى مقدس، به محوطه مجلس روى مى آورند. عناصرى که تجار بازار مهیا کرده اند، همچنین 4 هزار نفرى که گروههاى مهار شده سرویس اطلاعاتى بریتانیا و عناصر دیگرى که سیا در اختیار گذاشته، همگى برای گستردگی معترضین به آن کسانى خواهند پیوست که رهبران مذهبى در اختیار دارند.
ب. به طور گسترده تبلیغ خواهد شد که این جنبش معترضانه، در نتیجه ناخرسندى عمومى از دو اقدام دولت مصدق بر پا شده است که در زیر مى آید:
1- نخست این که دولت مصدق اساسا ضد مذهبى است و روشن ترین دلیل آن، پیوندهاى میان مصدق و حزب توده و میان او و شوروى است. درست پیش از آغاز جنبش، سیا پیرامون اسنادى ساختگى که بیان کننده موافقت نامه اى پنهانى میان مصدق و حزب توده است، تبلیغاتى گسترده به راه مى اندازد.
2- دوم این که مصدق با روش استبدادى سرسختانه اش، کشور را به سوى فروپاشى کامل اقتصادى سوق مى دهد. درست پیش از جنبش، سیا تبلیغات گسترده اى پیرامون شواهدى دال بر چاپ غیر قانونى اسکناس، به راه مى اندازد. سیا شاید توانایى چاپ انبوه اسکناس جعلى با کیفیت بالا را داشته باشد که با پخش این خبر، به صورت گسترده اى نشر خواهند یافت.
ج. پناهجویى مذهبى باید در سپیده دم روز کودتا روى دهد. بى درنگ پس از این امر، مجلس طرحى متضمن محکومیت دولت را مى گذراند. پس از آن مى بایست برکنارى مصدق و انتصاب زاهدى به نخست وزیرى اعلام شود. در صورت موفقیت این اقدام، کودتا تا اوایل بعدازظهر، صورت نهایى به خود خواهد گرفت. اما در صورت شکست، کودتا به هنگام غروب آن روز اجرا خواهد شد.

طرح مقدماتى لندن براى انجام کودتا

اول - مقدمه
سیاست هر دو دولت ایالات متحده و بریتانیا ایجاب مى کند تا همچون راهکارى براى جلوگیرى از فروپاشى اقتصادى ایران و سرانجام فرو افتادن آن در مدار شوروى، فرد دیگرى را جایگزین مصدق کنند. تنها از راه یک جایگزینى برنامه ریزى شده است که مى توان یکپارچگى و استقلال این کشور را تضمین کرد.
سرلشکر زاهدى، هم اکنون تنها فردى است که قدرت راهبرى یک دولت جدید را دارد و براى سرکوبى نفوذ کمونیست هاى شوروى و انجام اصلاحات بنیادنى، شایان اعتماد است.
برنامه زیر، سه مرحله پى در پى را در بر مى گیرد. دو مرحله نخست، مقدم بر عملیات نظامى است. این دو، شامل دوره پشتیبانى مقدماتى کنونى و اقدامات گسترده تبلیغاتى است. (بندهاى زیر را نگاه کنید). این مراحل، براى منافع متقابل ایالات متحده و بریتانیا ارزشى واقعى خواهد داشت و حتى اگر اقدام نظامى نهایى در آن انجام نپذیرد، جایگاه مصدق را آسیب پذیر و متزلزل خواهند ساخت.
هزینه برآورده شده کلى مورد نیاز براى اجراى این برنامه، رقمى معادل 285000 دلار خواهد بود که ایالات متحده 147500 و بریتانیا 137500 دلار آن را فراهم مى کنند.

دوم. برنامه عملیاتى
الف. پشتیبانى مقدماتى از مخالفان دولت مصدق
پایگاه عملیاتى ایالات متحده و گروه بریتانیایى (برادران رشیدیان) ارتباط نزدیک چند ماهه اى با زاهدى داشته اند. گروه بریتانیایى 50000 دلار (چهار تا پنج میلیون ریال) براى این پشتیبانى فراهم کرده است.
در طول این دوره مقدماتى که از 1 ژوئن 1953 (11 خرداد 1332) آغاز مى شود و بنابر برآورد، حداکثر 2 ماه به درازا مى کشد، ایالات متحده 35000 دلار و بریتانیا معادل 25000 دلار فراهم خواهند کرد. پایگاه عملیاتى ایالات متحده بخش نخست این اعتبار را تحویل داده است.
وجوه ایالات متحده نیز مستقیما از طریق رابطهاى پایگاه عملیاتى آن کشور تامین و براى گسترش هدف مشخص و تقویت ارتباطات نظامى و سیاسى زاهدى توزیع مى شوند.
زاهدى در اوایل این دوره، از این پشتیبانى دو جانبه و نیز از مقصود مشترکى که باید منجر به پشتیبانى منسجم تر شود، کاملا آگاه خواهد شد.
در طى این دوره، این تصور باید در میان اطرافیان زاهدى، القا شود که شاه به وسیله تدارک مبالغى اعتبار، او را حمایت مى کند.
هماهنگى میان فعالیت پایگاه عملیاتى بریتانیا - ایالات متحده در مورد این طرح در حال توسعه، از راه ارتباط مستقیم میان کارکنان پایگاه ایالات متحده و گروه بریتانیایى از یک سو و پایگاه ایالات متحده به نمایندگى از بریتانیا از سوى دیگر و به وسیله انتقال دستورات و عملکرد همچون یک حلقه ارتباطى مطمئن براى بهبود پیوندهایى که هم اکنون موجود است، انجام مى پذیرد.
گامهایى مناسب برداشته خواهد شد تا پیروى همه جانبه سیاست آشکار ایالات متحده از آرمان این برنامه تضمین گردد.

ب. نقش شاه همچون کانون مرکزى مخالفت
این برنامه بر این فرض استوار بود که شاه همکارى خواهد کرد. این همکارى بهترین فرصت براى موفقیت یک کودتاى نظامى است. با وجود این، با مشارکت ناخودآگاه شاه در این طرح نیز، شیوه عملیات به همین صورت باقى خواهد ماند. شاه براى باز کردن نقش خود به آمادگى ویژه اى نیاز دارد. از آن جا که شاه ذاتا فردى نامصمم و در حصار تردیدها و بیم هاى مبهم است، او باید به بازى کردن نقش خود ترغیب شود. این نقش باید متضمن عملیات ترغیبى باشد و تا آن جا که ممکن است دوره زمانى کوتاهى را در برگیرد.
ما بر این باوریم که شاهدخت اشرف، خواهر دوقلوى نیرومند و توطئه گر شاه فردى مناسب است که مى تواند او را به بازى کردن نقش خود ترغیب کند. ما مطمئنیم که اشرف مشتاقانه در راه سرنگونى مصدق همکارى خواهد کرد. از این رو، باید با او در محل سکونت کنونى اش تماس گرفت، او را از وظیفه اش آگاه ساخت و به ایران فرستاد. ارتباط میان اشرف و پایگاه عملیاتى ایالات متحده مى بایست پیوسته برقرار باشد.
شاه مى بایست در سه مرحله نقش خود را بازى کند و اشرف او را براى گام نهادن در هر مرحله آماده کند. مرحله نخست، متقاعدکردن شاه در این باره خواهد بود که ایالات متحده و بریتانیا در ایران یک هدف مشترک دارند و همزمان باید ترس بیمارگونه او را در مورد «دست پنهان بریتانیا» برطرف کرد. مرحله دوم، مشخصا آگاه کردن او پیرامون این است که آینده نه چندان دور براى او چه در پیش دارد. مرحله سوم، به دست آوردن برخى موارد مشخص از جانب او است. تفصیل این مراحل به شرح زیر است:

1- مرحله نخست:
رهبر گروه بریتانیایى پس از مشورت با شاهدخت اشرف، با شاه دیدار مى کند تا او را مطمئن سازد که ایالات متحده و بریتانیا اهداف مشترک در ایران دارند و این که هر دو مى خواهند در راه مخالفت با مصدق بیشترین تلاش خود را در حمایت از او به کار بندند. رهبر گروه بریتانیایى خواهد گفت او در موقعیتى است که مى تواند ثابت کند بریتانیا شاه را حمایت مى کند و این که او اجازه یافته تا از طرف آن دولت اعلام دارد که هر گونه عبارت کلیدى که شاه گزینش کرده، از میدان تعداد پیشنهادى، در تاریخهاى پى در پى و از بخش فارسى بى.بى.سى پخش خواهد شد.

2- مرحله دوم:
ژنرال شوارزکف (فرمانده پیشین هیات نظامى ایالات متحده در ژاندارمرى ایران)، به عنوان نماینده ویژه ایالات متحده و با اعلام قبلى شاهدخت اشرف، با شاه دیدار مى کند. این نماینده، پیش از این، در نتیجه سفر کارى و موفقیت آمیزش در چند سال پیش به ایران، براى شاه بسیار شناخته شده و مورد تحسین او است.
مطالبى که او به شاه مى گوید، شامل دو بخش است.

بخش نخست
شامل نکات زیر است:
الف) مساله نفت در این زمان، براى دولتهاى ایالات متحده و بریتانیا، در درجه دوم اهمیت قرار دارد. زیرا موضوع اصلى، عزم دو دولت براى پاسدارى از استقلال ایران است. دول مزبور اکنون برآنند تا ایرانیان را یارى رسانند تا کشور خویش را فروغلطیدن در دستان شوروى حفظ کنند. اگر مصدق بر مسند قدرت باقى بماند، فروپاشى اقتصادى ایران امرى مسلم است و چون مصدق اجازه نفوذ گسترده اى را به کمونیستها داده، در پى این فروپاشى، آنان بر کشور چیره خواهند شد.
ب) هر دو دولت احساس مى کنند که استمرار حکومت خاندان پهلوى، بهترین سنگر در راه حفظ اقتدار ملى است.
ج) تا زمانى که مصدق بر مسند قدرت است، ایران هیچگونه کمک مالى جدیدى از ایالات متحده دریافت نخواهد کرد و در واقع شاید کمکهاى فعلى هم کاهش یابند.
د) مصدق باید برود.
ه) جایگزین او از طریق همان نیروهایى که او را به قدرت مى رسانند، مورد پشتیبانى چشمگیرى قرار خواهد گرفت.
و) موافقت نامه اى قابل قبول در مورد نفت پیشنهاد خواهد شد، اما قصدى مبنى بر شتاب بخشیدن به این قضیه و یا تحمیل آن بر ایران در کار نیست.

بخش دوم در برگیرنده مطالب زیر است:
الف) شاه که اکنون کانون اصلى نیروهاى مخالف مصدق است، در آینده نیز به گونه اى گریزناپذیر، داراى همین نقش خواهد بود.
ب) اگر شاه نتواند با این نیروها همراهى کند، تنها مسئول فروپاشى کشور و از دست رفتن استقلال آن خواهد بود.
ج) اگر شاه نتواند با این نیروها همراهى کند، عمر خاندانش به پایان خواهد رسید. با وجود برداشتهاى نادرست پیشین شاه، ایالات متحده و بریتانیا او را حمایت کرده و مى کنند. ولى اگر شاه موفق نشود، این پشتیبانى به پایان خواهد رسید. نماینده یاد شده، پیامدهاى آن را مطرح خواهد کرد.
د) شاه اظهار داشته که زاهدى در مقام جایگزین مصدق، مورد قبول او است.
گذشته از این وى درخواست کرده است که کمکهاى مالى ایالات متحده و بریتانیا براى زاهدى، مى بایست به نام او (شاه) پرداخت شود.
ه) ایالات متحده و بریتانیا کاملا با این نکته موافقند که زاهدى تنها نامزد کارآمد براى جایگزینى مصدق است. زاهدى آماده خواهد بود تا در آینده اى نزدیک مسئولیت را بپذیرد و براى موفقیت او، ایالات متحده و بریتانیا از دادن هر گونه کمک، کوتاهى نخواهند کرد. شاه کاملا از برنامه هاى زاهدى آگاه است و حداقل کمک از او درخواست خواهد شد. بى درنگ پس از دیدار نماینده ایالات متحده با شاه، رهبر گروه بریتانیایى نیز، براى تقویت و استحکام بخشیدن به گفته هاى بالا، دیدار مشابهى انجام خواهد داد.

3- مرحله سوم:
انجام این مرحله، مسوولیت منحصر به فرد شاهدخت اشرف خواهد بود. بى درنگ به دنبال دیدارهاى مزبور و در حالى که شاه هنوز تحت تاثیر آنهاست. شاهدخت اشرف، امضاى سه سند را از او خواهد گرفت. سند نخست، تاریخ دار و دو فقره دیگر بدون تاریخند. این سه سند از این قرارند: 
الف) یک نامه سرگشاده که از افسران وفادار مى خواهد تا با آورنده آن در هر موردى که او احساس مى کند براى برقرارى دیگر باره شکوه ارتش، باز گرداندن احترام ایشان و براى نشان دادن وفادارى خویش به شاه و کشور لازم است، همکارى نمایند.
ب) یک فرمان شاهانه که زاهدى را به ریاست ستاد ارتش مى گمارد.
ج) یک فرمان شاهانه که از همه درجات و مقامات ارتشى مى خواهد تا صادقانه از دستورهاى رییس ستاد که شاه او را به کار گمارد، پیروى نمایند.
این اسناد بى درنگ از کاخ سلطنتى بیرون برده خواهند شد. سند نخست مى بایست به زاهدى رسانده شود و دو فقره سند دیگر را پایگاه ایالات متحده باید براى روز مبادا نگاه دارد.

ج. توافق با زاهدى
ارتباطهاى پیوسته کارکنان آمریکایى و نمایندگان بریتانیا با زاهدى یا نماینده اش، به روشن شدن روزافزون تصویر طرحهاى آزمایش او و همچنین مشخص شدن بیشتر عناصرى که او از آنان توقع هوادارى دارد، کمک کرده است. این مطالب و گزارشهاى اطلاعاتى مربوطه، براى آماده سازى بندهاى بعدى که تحت عنوان «سازماندهى براى اجراى کودتا» و همراه با اطلاعات پشتیبانى در پیوست هاى آن، به دنبال مى آید، مورد استفاده قرار گرفته اند.
در پى تماسهاى گام به گام با شاه که در بالا یاد شد، ایالات متحده و بریتانیا مستقیما زاهدى را آگاه خواهند کرد که آنان از سوى او (زاهدى) تعهدى محکم از شاه گرفته اند و این که هنگام حرکت به سوى یک برنامه مفصل عملى فرا رسیده است.
نامه امضا شده شاه مبنى بر فراخواندن افسران وفادار براى همکارى با آورنده آن، به سر لشکر زاهدى داده خواهد شد. از او خواسته خواهد شد تا با کمک این نامه افراد نظامى را به کار گیرد. همچنین پیشنهاد ایالات متحده و بریتانیا براى اقدام تحت عنوان سازماندهى براى سرنگونى مصدق، به زاهدى نشان داده خواهد شد. با او در میان گذاشته خواهد شد که اگر براى دستیابى به خواستها و بهبود توانایى هاى خود لازم تشخیص مى دهد، فرصت آن را خواهد داشت تا این طرح پیشنهادى را اصلاح کند. به زاهدى خاطرنشان شده و کامل ایالات متحده و بریتانیا، پیش از زمان کودتا است. سراسر عناصر بالقوه مخالف با مصدق بسیج خواهند شد تا در روز کودتا، سرنگونى دولت مصدق با وسایل قانونى ممکن باشد. به زاهدى خاطرنشان مى شود که اگر اقدام نظامى بتواند همزمان با این موفقیت قانونى، تنها به در اختیار گرفتن شهر محدود شود، دولت جانشین در آینده از ویژگى و وجهه بهترى برخوردار خواهد بود.
هر چند اگر شاه با نماینده ایالات متحده کنار نیاید یا از صادر کردن اسناد مزبور براى سرلشکر زاهدى خوددارى کند، به زاهدى اطلاع داده خواهد شد چنانچه او موافقت نماید، ایالات متحده و بریتانیا آمادگى انجام کودتا را، بدون همکارى فعالانه شاه خواهند داشت.
ما تلاشى همه جانبه خواهیم کرد تا شاه را ناخودآگاه متعهد به همکارى کنیم و امید بسیار داریم که به همان نتیجه اى برسیم که در صورت همراهى فعالانه شاه به دست مى آید.

د. سازماندهى جهت اجراى سرنگونى
مطالبى که تحت این عنوان در پى آمده است، باید توسط پایگاه عملیاتى ایالات متحده جهت گفتگو و تغییر به زاهدى ارایه شود.
عناصر موجود یا تواناییهاى بالقوه، در زیر عنوان هایى که به دنبال مى آیند، با نقشهاى خاص خود مشخص شده اند. در این نگرش، از هر گونه اشاره به توان نیروهاى هواخواه مصدق خوددارى شده است.

1- سازماندهى براى اجراى کودتا
1-1- دبیرخانه نظامى. این دبیرخانه که در راس آن افسرى قرار دارد که زاهدى او را تعیین کرده اما باید مورد قبول ایالات متحده و بریتانیا باشد، از شمار بسیار محدودى از افسران عالى رتبه، توانمند و لایق تشکیل خواهد شد. این دبیرخانه با پایگاه عملیاتى ایالات متحده که طرح مقدماتى مشترک ایالات متحده و بریتانیا را جهت کنترل تهران ارایه خواهد کرد، در ارتباط خواهد بود. دبیرخانه نظامى براى اجراى وظایف خود، نیاز به مبلغى معادل 75000 دلار دارد.
1-2- وظایف دبیرخانه. فورى ترین وظیفه آن، گزینش افسران کلیدى در تهران خواهد بود که مى توان در برابر دولت مصدق روى آنان حساب کرد یا آنان را جذب نمود. به دلایلى امنیتى، این افسران در دیرترین زمان ممکن، از نقشهاى عملى خود، آگاه خواهند شد.
این دبیرخانه، با نگرش ویژه به هر اقدامى که مى باید در روز کودتا انجام شود، طرح ایالات متحده و بریتانیا را مورد بررسى مفصل قرار خواهد داد. پاره اى از این اقدامات عبارت خواهند بود از تصرف بى درنگ مرکز فرماندهى ستاد کل، ایستگاه رادیوى ارتش، رادیو تهران، خانه هاى مصدق و همراهان او، قرارگاههاى پلیس و ژاندارمرى، اداره هاى پست و تلگراف، مرکز تلفن، مجلس و چاپخانه آن و بانک ملى و چاپخانه آن. دستگرشدگان عبارت خواهند بود از چهره هاى کلیدى دولت مصدق، افسران کلیدى همگام با مصدق و سر دبیران روزنامه هاى برگزیده .
همچنین توجه ویژه اى به تدارک اقداماتى که باید در برابر حزب توده انجام گیرد، خواهد شد. زاهدى باید منتظر واکنش شدیدى از سوى این حزب باشد و نیز مى بایست براى پاسخگویى سرسختانه تر در برابر آن، کاملا آماده باشد. تا هنگام جایگزینى دولت مصدق، هیچ امکانى براى بى اثر ساختن این حزب وجود ندارد. هر چند پس از تغییر دولت و پیش از آن که حزب توده قادر باشد تا با تمام نیرو وارد خیابان ها شود، براى چند ساعت، فرصت نفس کشیدن وجود دارد. در زمان کودتا دست کم صد تن از رهبران حزب (توده) و گروهها و رونامه نگاران مى باید دستگیر شوند. نام این افراد از فهرست تقریبا هشتاد نفره اى از رهبران که به تازگى به وسیله بریتانیا تهیه شده، به اضافه نامهاییکه پایگاه ایالات متحده و همچنین آن چه زاهدى به آن خواهد افزود، فراهم خواهد آمد. کنترل خیابان هاى تهران، امکان اجتماع را از (حزب) توده یا دیگر گروهها خواهد گرفت. توزیع گسترده جزوات سیاه که انتشار آن به کمیته مرکزى حزب نسبت داده خواهد شد، با این انگیزه انجام مى شود تا اعضاى حزب توده را سردرگم کند و جلوى گردهمایى آنان را به روشى موثر بگیرد. ممکن است براى ایالات متحده میسر باشد تا از راه هوا و از پیش، مقادیرى گاز اشک آور، جوهر پاک نشدنى یا دیگر مواد مناسب را براى کنترل گروهها فراهم کند. هواپیماهاى نیروى هوایى محلى ممکن است جهت آگاهى مردم، اخطار نامه هایى را فرو ریزند مبنى بر این که یا در خیابان ها حضور نیابند و یا منتظر عواقب کار خود باشند.
1-3- اقدام در روز کودتا. این اقدام عمدتا از خط مشى هایى مشابه پیروى خواهد کرد، اگرچه ممکن است در ارتباط با سه وضعیت متفاوت انجام گیرد. این سه وضعیت عبارتند از:
وضعیت الف. نقطه اوج اعتراض گسترده مذهبى در برابر دولت مصدق که بى درنگ پس از اقدام نظامى روى خواهد داد.
وضعیت ب. لحظه اى که مصدق در حال وادار کردن شاه براى ترک کشور است. این عمل از سوى مصدق یا در نتیجه افزایش قدرت جناح مخالف اوست که آگاهانه به وسیله شاه رهبرى مى شود، یا به سبب قدرت یافتن روزافزون آن جناح است که شاه در مقام فردى بى اراده آن را هدایت مى کند. 
وضعیت ج. زمانى که مصدق مى کوشد تا استعفاى خود را تسلیم کند. چنین عملى ممکن است ناشى از نگرانى واقعى او به سبب رشد روزافزون مخالفان باشد و احتمالا ممکن است طبق گذشته، منجر به روى آوردن به شاه جهت جلب حمایت شخصى او شود و در صورت ناکامى مصدق در جلب حمایت شاه، او ممکن است توده مردم را براى ریختن به خیابان ها فراخواند.
اقدامى که با توجه وضعیت الف مى بایست انجام گیرد بدین گونه است: به هنگام اوج گرفتن وضعیت الف، زاهدى با استفاده از یک اقدام محدود نظامى علیه مرکز فرماندهى، فرماندهى ستاد کل را برعهده خواهد گرفت. او بى درنگ پس از آن، شخصى از پیش برگزیده را به جانشینى خود معرفى خواهد کرد و دستگیرى مصدق و دیگران بى درنگ صورت خواهد گرفت. مجلس به تشکیل جلسه اى دعوت خواهد شد و جناح مخالف مصدق خواهد کوشید تا یک راى گیرى جهت محکوم نمودن مصدق انجام دهد و در پى آن یک راى گیرى در حمایت از زاهدى صورت خواهد گرفت. با وجود این، زاهدى با - یا بدون - در اختیار داشتن فرمانى شاهانه که او را نخست وزیر بنامد، دولت را تحویل خواهد گرفت و مقتضیات گوناگون روز کودتا را به اجرا درخواهد آورد (به مطالب بالا نگاه کنید). هنگامى که او اوضاع را کاملا مهار کرد، براى به دست آوردن راى اعتماد رسمى مجلس مشکلى نخواهد داشت. تنها در این هنگام است که شاه به تهران بازمى گردد.
اقدامى که مى بایست با نگرش به وضعیت ب و ج صورت گیرد از این قرار است:
تنها تغییر در برنامه، پیشبرد لازم جدول زمانى روز کودتا به روز اصلى بحران و نیاز براى به حرکت درآوردن بى درنگ همه جنبه هاى نظامى عملیات کودتا خواهد بود.

2- سازماندهى براى برانگیختن حداکثر مخالفت عمومى با مصدق پیش از کودتا
2-1- برنامه هاى کلى. هدف این مساله ایجاد، گسترش و افزایش جو دشمنى، بى اعتمادى و ترس عمومى نسبت به مصدق و دولت او خواهد بود. مبلغى معادل 150/000 دلار براى این طرح هزینه خواهد شد. این برنامه، عملیاتى مرحله اى خواهد بود. این مراحل از این قرارند:
مرحله 1- این بخش، مرحله کنونى پشتیبانى مقدماتى است که دریافت کمکهاى مالى از سوى ایالات متحده و بریتانیا در طى آن به زاهدى اجازه مى دهد تا دوستان دیگرى را جذب کند و افراد کلیدى را به سوى خود بکشاند.
مرحله 2- مبارزه تبلیغاتى گسترده در برابر مصدق و دولت او. اما در این برهه، هدف اصلى مبارزه، خود مصدق است. این مرحله تنها یک یا دو هفته پیش از به اوج رسیدن وضعیت الف انجام مى گیرد تا بدین ترتیب مصدق فرصت کافى براى واکنش شدید نداشه باشد و اثر آن با گذشت زمان از میان نرود.
مرحله 3- این، وضعیت الف است که به گونه کامل در بند زیر توضیح داده شده است.

2-2- وظایف عناصر خاص
2-2-1- مطبوعات و تبلیغات. در مدت زمان پشتیبانى مقدماتى، گروه بریتانیایى به استفاده از روزنامه هاى بى شمار کوچک تر براى پیشبرد یک شیوه ضد مصدق ادامه خواهد داد.در مرکز فرماندهى و پایگاه عملیاتى، کارکنان ایالات متحده متن هایى را براى مقالات، اعلامیه ها و جزوات آماده مى کنند و این متون را که پاره اى در هوادارى از شاه و برخى در ضدیت با مصدق است، به فارسى انتشار خواهند داد. این مطالب که براى بى اعتبار ساختن مصدق طرح شده اند، بر موضوعات زیر پافشارى مى کنند:
الف) مصدق از حزب توده و اتحاد جماهیر شوروى حمایت مى کند (انتشار اسناد سیاه به این امر یارى مى دهد).
ب) مصدق دشمن اسلام است زیرا با حزب توده همکارى مى کند و اهداف آنان را به پیش مى برد.
ج) مصدق آگاهانه در حال نابود کردن روحیه ارتش و توانایى آن جهت حفظ نظم است.
د) مصدق آگاهانه و از طریق برداشتن کنترل ارتش از روى مناطق قبیله نشین، در حال ترویج و تشویق عناصر تجزیه طلب منطقه اى است. یکى از اهداف مصدق از این اقدام، تسهیل چیرگى شوروى بر استانهاى شمالى است.
ه) مصدق آگاهانه کشور را به سوى فروپاشى اقتصادى هدایت مى کند.
و) قدرت، مصدق را چنان به تباهى کشانده که دیگر از جنبه هاى مطلوب پیشین او هیچ نشانى نیست و اکنون وى داراى همه امیال سرکوبگرانه یک مستبد است.
ز) همگام با این مطالب، یک گرایش مستمر ارایه خواهد شد دال بر این که مصدق ناآگاهانه قربانى خیانت و جاه طلبى مشاوران خود شده است.
از مسایل اساسى آن است که زاهدى باید بى درنگ فردى را براى مقام مدیر مطبوعات و تبلیغات برگزیند که همچنین ممکن است معاون نخست وزیر هم بشود. پایگاه عملیاتى ایالات متحده نام فردى را که زاهدى در نظر دارد از او خواهد گرفت و این فرد باید مورد قبول ایالات متحده و بریتانیا نیز باشد. یک یا دو هفته پیش از زمان مقرر براى وضعیت الف تبلیغات شدید آغاز خواهد شد. جزییات مربوط به اجراى این مبارزه تبلیغاتى، مسوولیت اساسى پایگاه عملیاتى ایالات متحده خواهد بود.
بى درنگ پس از تغییر دولت، مدیر منصوب زاهدى در امور مطبوعات و تبلیغات، باید براى موارد زیر آماده گردد:
الف) بیشترین بهره ورى را از رادیو تهران بنماید.
ب) از طریق رادیو تهران، پوستر، خبرنامه هاى ویژه و غیره باید برنامه دولت جدید شامل موارد جذاب خبرى که به ساده ترین نحوى ارایه مى شوند، مانند کاهش فورى هزینه هاى زندگى، حقوق بیشتر براى کارکنان دولت و پرسنل ارتش و... به آگاهى همه برسد.
ج) حداکثر تبلیغات محلى نسبت به اظهارنظرهاى ایالات متحده و بریتانیا که از قبل آماده شده، صورت گیرد.
د) در جریان قرار داد همه خبرنگاران خارجى.

2-2-2- مجلس. اگر به هنگام کودتا، مجلس تشکیل جلسه داد، کوشش خواهد شد تا تغییر دولت از سوى آن نهاد رسمیت یابد و اگر در نشست نباشد، به وسیله یکى از مقام هاى منتخب آن که باید عضو جناح مخالف مصدق باشد، به تشکیل جلسه فراخوانده شود.
براى مهیا ساختن تغییر دولت، با شمارى از نمایندگان تماس گرفته و خریدارى خواهند شد. مى بایست در این مورد تصمیم گرفته شود که آیا این خریدها به وسیله گروه بریتانیایى یا مستقیما توسط زاهدى انجام خواهد شد و تا زمانى او از مصونیت استقرار در محوطه مجلس برخوردار است، براى رسیدن به چنین هدفى، در جایگاهى ممتاز قرار دارد. به دنبال دریافت فهرست نمایندگان به همراه مبالغ لازم براى خرید هر کدام، اقدام ویژه اى از جانب گروه بریتانیایى یا زاهدى، براى تامین بودجه و با پذیرش مشترک (ایالات متحده و بریتانیا)، اعمال خواهد شد. همچنین پایگاه عملیاتى ایالات متحده، نمایندگان و رابطهاى گوناگونى را براى پشتیبانى از این عملیات به کار خواهد گرفت.
هدف اساسى این برنامه، تضمین به دست آوردن اکثریت آرا به علاوه یک راى علیه مصدق است، آن گونه که در وضعیت الف مورد نیاز است. هم اکنون برآورد مى شود که اگر دست کم سى تن از نمایندگان احساس کنند که شانس خوبى براى در اکثریت بودن خواهند داشت، آماده اند علیه مصدق راى دهند. باید خاطر نشان ساخت که همه افراد منتخب مجلس، معمولا در هر نشست حاضر نخواهند بود. با وجود این تلاشى لازم است تا هنگایم که مى بایست راى گیرى شود. کمترین حد نصاب مورد نیاز این گونه خواهد بود که دو سوم نمایندگان حاضر در تهران باید پیش از راى گیرى در مجلس حضور داشته باشند. بلکه حضورشان براى آن خواهد بود تا حد نصاب مورد نیاز تضمین شود.

2-2-3- عناصر سیاسى غیر از حزب توده. احزاب یا گروههاى سیاسى که اکنون با مصدق مخالفند، نقش بسیار کوچکى را در این مبارزه بازى مى کنند. احزابى مانند حزب زحمتکشان، سومکا و بخش هایى از پان ایرانیست ها تنها مى توانند دسته هاى خیابانى محدود و احتمالا غیر موثر را فراهم نمایند. با وجود این، حزب زحمتکشان نقش تقریبا مهمى در انجام تبلیغاتى که در بالا تشریح شد، بازى خواهد کرد.
باید خاطر نشان ساخت در حالى که این احزاب تنها دسته هاى خیابانى ناکارآمد را زیر فرمان خود دارند، گروه بریتانیایى مى تواند نزدیک به 3000 عضو فعال را بسیج نماید که مى بایست براى وضعیت الف اختصاص یابند.

2-2-4- رهبران مذهبى. طبق ارزیابی ها ما بر این باوریم که تقریبا همه رهبران برجسته مذهبى که مریدان زیادى دارند، سرسختانه مخالف مصدق هستند. هم پایگاه عملیاتى ایالات متحده و هم گروه بریتانیایى، ارتباطهاى محکمى با اطرافیان این گونه رهبران دارند. توانایى حمایت از زاهدى، در این زمینه بسیار زیاد است.
این رهبران شامل طیفى بسیار گوناگون و گاهى اوقات عناصرى نامطلوب مانند رهبران غیرسیاسى و همچنین و و گروه تروریستى مى شوند. در طول تبلیغات شدید ضد مصدق پیش از روز کودتا این رهبران و هواخواهانشان:
الف) مخالفت خویش را با مصدق ترویج کنند.
ب) از طریق ارتباط مستقیم با شاه در مرقد (امام رضا (ع)) هوادارى آشکار خود را از نهاد سلطنت و پشتیبانى معنوى خویش را از شاه اعلام دارند.
ج) به هنگام نیاز، تظاهراتى کوچک در هوادارى از مذهب و ضدیت با مصدق و به صورت دسته هاى بسیار پراکنده در تهران ترتیب دهند.
د) گروه تروریست (به راه اندازند تا) تهدید کنند که آنان آماده اند در هوادارى از نمایندگان هواخواه مصدق و اعضاى دولت و همقطاران او دست به اقدام مستقیم بزنند.
ه) همراهى کامل خود و هوادارانشان را در وضعیت الف تضمین کنند.
و) پس از تغییر دولت، از رادیو تهران و در مساجد، اطمینان قاطعى مى دهند که دولت جدید به اصول مذهبى پایبند است.

5-2-2- تجار بازار. آنان را مى توان چنین تعریف کرد: شمار کم و بیش اندکى از بازرگانان پرسابقه و برجسته با نگرشى نیمه مذهبى و تاثیرى چشمگیر بر رده هاى پایین تر اجتماعى در بازار. ارتباطات با این تجار هم از طریق گروه بریتانیایى و هم از راه پایگاه عملیاتى ایالات متحده وجود دارد.
این بازرگانان به خاطر ضررهایى که دولت از طریق کسادى اقتصاد و معادلات، کاهش واردات، مالیتهاى توان فرسا و کاهش موجودى پول، بر آنان وارد نموده، ضد مصدق هستند.
در دوره تبلیغات شدید از وضعیت الف، این تجار:
الف) شایعات ضد دولت را در بازار پراکنده خواهند ساخت.
ب) در جنوب تهران و در مخالفت با سیاستهاى اقتصادى دولت مصدق، اعتراضهاى محدودى را ترتیب خواهند داد. سپس در زمان وضعیت الف، آنها:
ج) تمام یا بخشى از بازار را تعطیل کنند.

2-3- آخرین اقدام پیش از کودتا
همچنان که گفته شد، اقدام نظامى مى تواند از وضعیتهاى الف، ب یا ج سرچشمه گیرد. هر چند فعالیتهاى تشکیلاتى پیش از کودتا چنان که در بالا آمده است، عمدتا براى ایجاد وضعیت الف که در زیر مى آید، خواهد بود.
1- در روز مقرر، حملات مرحله اى علیه رهبران سرشناس مذهبى در تهران انجام خواهد گرفت.
2- دیگر رهبران مذهبى، بى درنگ خواهند گفت که این حملات از جانب مصدق همچون واکنشى علیه ناخرسندیى که رهبران مذهبى سراسر کشور نسبت به دولت او از خود نشان داده اند، صورت گرفته است.
3- بى درنگ شمارى از رهبران برجسته تر در صحن مجلس تحصن مى کنند.
4- در این زمان، این رهبران مذهبى به وسیله پیروانشان بیانیه هایى را صادر خواهند کرد که با شدیدترین لحن، نگرش و رفتار ضد مذهبى مصدق را محکوم مى نماید.
5- در همان زمان و همانند مورد 2، 4-2-2، (د) که در بالا گفته شد(3)، بیشترین تبلیغات در مورد اسناد جعلى منتشره پایگاه ایالات متحده انجام خواهد شد که به تفصیل نشان مى دهند توافق نامه اى پنهانى میان مصدق و حزب توده بسته شده و در آن، حزب توده متعهد شده است که تمام توان خود را در هوادارى از مصدق و علیه رهبران مذهبى، ارتش و پلیس، به کار بندد.
6- همزمان، این رهبران پیروانشان را فرا مى خوانند تا در سراسر تهران در مساجد، دفاتر پست و تلگراف، بانکها و... تحصن کنند. گروه بریتانیایى و پایگاه ایالات متحده حداکثر تلاش خود را به کار مى بندند تا در حد امکان بیشترین تعداد راهپیمایان را فراهم آورند و در همان زمان، تجار خواهند کوشید تا بازار را تعطیل کنند (این تحصن گسترده ترتیب داده مى شود تا سراسر زندگى و فعالیت روزانه مردم را در شهر مختل کند و به گونه اى قابل توجه، میزان ناخرسندى عمومى را از دولت نمایان سازد. تحصن، گونه اى محلى از مقاومت منفى است و طبق سنن دیرپا، نیروهاى نظامى و پلیس قادر نیستند تا در برابر مردمى که در تحصن به سر مى برند، دست به اقدام زنند.
7- در اثناى این جوّ رو به افزایش خصمانه، زاهدى ریاست ستاد را بر عهده خواهد گرفت و شروع به دستگیرى افرادى خواهد کرد که بخشى اساسى از مرحله نظامى کودتا به شمار مى آید.
8- درست پس از این حرکت زاهدى، مجلس براى رسمیت بخشیدن به جابجایى دولت، جلسه اى خواهد داشت و کودتا را کامل خواهد کرد.

سوم. ارزیابى احتمال کامیابى برنامه عملیاتى
اطلاعاتى که تاکنون آورده شد، بیان کننده طرحى به شیوه غربى است که براى اجرا به شرقی ها ارایه شده است. با وجود این، نویسندگان این برنامه، آن را با شناختى کامل از کشور و مردم ایران نوشته و کوشیده اند تا سراسر جزییات را از دیدگاه ایرانى بررسى و ارزیابى کنند. با توجه به ناکارآمدى شناخته شده ایرانیان در برنامه ریزى و عمل به شیوه اى کاملا منطقى، ما هرگز انتظار نداریم که چنین طرحى، همانند عملیاتى که پرسنل غربى انجام مى دهند، در فضایى محلى دوباره بررسى و اجرا شود.
با وجود این، احساس مى کنیم که این طرح به اندازه کافى آشکار و گسترده است و حتى اگر هم صد در صد اجرا نشود، احتمال قابل قبولى براى کامیابى آن وجود دارد.
امنیت در میان همه عناصر محلى درگیر، نقطه ضعفى جدى است که در سرشت ایرانیان وجود دارد. باید از این واقعیت آگاه باشیم که شکافهاى امنیتى ممکن است منجر به اقدامات سرکوبگرانه مصدق شود.
این عملیات برنامه ریزى شده، هیچگونه سابقه اى در ایران سالهاى اخیر نداشته است. کودتاى رضا شاه، سرشتى سراپا دیگرگونه داشت. کودتاهاى اخیر در دیگر کشورهاى خاور نزدیک نیز در شرایطى بسیار آسان تر اجرا شد، زیرا در آن کشورها یک جناح بزرگ مخالف و هوادار کمونیست و یا یک رییس دولت که پشتیبانى مردمى نیرومندى داشته باشد، موجب پیچیده شدن امور نشده بودند.
نکات زیر در ارتباط با مفهوم کلى کودتا، پیش از برآوردى جهت ارزیابى احتمال کامیابى طرحى، بسیار مهم هستند:
الف. شکست کودتا پیامدهاى زیر را خواهد داشت:
1- بروز یک موج نیرومند خصومت دولتى که متوجه ایالات متحده است و احتمال این که آن کشور از ایران اخراج شود.
2- این که بریتانیا تشکیلات عملیاتى خود را که عمدتا قصد سرنگونى مصدق را دارد، از دست بدهد.
ب. اگر کودتا انجام شود و ناکام بماند ولى ایالات متحده از ایران اخراج نشود؛ و اگر مصدق در تاریخ دیگرى سقوط کند. ایالات متحده و بریتانیا در موقعیتى نخواهند بود که از این فرصت سود ببرند، چون ممکن است گروه بریتانیایى و برخى از امتیازات ایالات متحده به سبب شکست کودتا از بین بروند.
ج. در صورت ناکامى کودتا، هنوز هم احتمال اخراج ایالات متحده از ایران وجود دارد، زیرا فروپاشى گریزناپذیر اقتصادى در دوران دولت کنونى مصدق احتمالا همراه با آشفتگى داخلى خواهد بود و به دنبال آن چیرگى حزب توده که زیر نظر اتحاد جماهیر شوروى است.
د. اگر طرح کودتا در این هنگام رد شود، پس مى باید براى زمانى که فروپاشى اقتصادى و هرج و مرج داخلى پدید مى آید، طرح دیگرى آماده گردد.
نتیجه: به خاطر پشتیبانى شاه، پذیرش ویژگى هاى اساسى این طرح از سوى زاهدى، موافقت ما با جرح و تعدیلهاى او و نظر به اطمینان ما در این مورد که او مطابق با یک جدول زمانى حساب شده، عمل خواهد نمود، نویسندگان این برنامه بر این باورند که کودتا موفقیت آمیز خواهد بود.

چهارم. پیوست ها
پیوست هاى پیشنهادى، در کنار طرح عملیات گنجانده نمى شوند، زیرا آنها باید براساس اخبار و اطلاعات گسترده اى که هنوز و مشخصا به این منظور در حال گردآورى هستند، قرار داده شوند.
پیوست ها شامل فهرست بسیار مفصلى از همه حمایتهاى موجود و احتمالى براى زاهدى است، همانند نام و مقام افسرانى از ارتش که از او هوادارى مى کنند، بررسى انتقادى جایگاه نمایندگان مجلس، ارزیابى تعداد و همبستگى آن دسته از رهبران مذهبى که پشتیبان زاهدى اند، کابینه پیش بینى شده زاهدى و غیره.