جمشيد آموزگار

جمشيد آموزگار

جمشيد آموزگار در 4 تير 1302 در تهران به دنيا آمد. پدرش، حبيب‌الله آموزگار در سال 1330 ش وزير آهنگ شد. آموزگار پس از گرفتن ديپلم، دو سال در دانشكده فني و دانشكده حقوق دانشگاه تهران درس خواند و در سال 1322 ش براي ادامه تحصيل راهي امريكا شد و در آنجا تحصيلات خود را در رشته هيدروليك و بهداشت ادامه داد و درجه دكتري گرفت.
آموزگار در سال 1330 ش در سازمان ملل متحد استخدام شد و همان سال از سوي آن سازمان در ايران مأمور به خدمت شد. هفت سال بعد يعني در 8 شهريور 1337 وزير كار شد. اين اولين سمت آموزگار بود. او بعد از اين شانزده سال و نيم وزير بود.
آموزگار در 4 آبان 1338 به وزارت كشاورزي رسيد در اين سمت بود كه قانون اصلاحات ارضي را به تصويب مجلس شوراي ملي رساند.
آموزگار با استعفاي دولت منوچهر اقبال در شهريور 1339 از خدمات دولتي كناره گرفت و به كار آزاد (مهندسي مشاور) مشغول شد تا اينكه در 17 اسفند 1342 با تشكيل دولت حسنعلي منصور به وزارت بهداري منصوب شد.
با ترور حسنعلي منصور در 1 بهمن 1343 آموزگار در نخستين دولت امير‌عباس هويدا سمت وزارت بهداري را حفظ كرد. هويدا در طول سيزده سال نخست‌وزيري 24 بار دولتش را تغيير داد اما تنها آموزگار بود كه سمتهاي وزارت را حفظ كرد و در نهايت جاي هويدا را گرفت.
آموزگار تا زمان پيروزي انقلاب اسلامي به ترتيب با احزاب ملّيون، ايران نوين و رستاخيز همكاري كرد و در سال 1356 ش به دبير كل حزب رستاخيز رسيد.
در دوره نخست‌وزيري آموزگار حوادث مهمي به وقوع پيوست كه در سرعت بخشيدن به انقلاب نقش داشت. كه مهمترين آن چاپ مقاله ايران و استعمار سرخ و سياه در 17 دي 1356 بود. به دنبال چاپ اين مقاله در روزنامه اطلاعات دو روز بعد در قم تظاهراتي صورت گرفت كه شش كشته و تعدادي مجروح به جاي ماند. در چهلمين روز شهداي قم 29 بهمن 1356 در مناطقي از كشور مراسمي برگزار شد. در تبريز مردم تظاهرات كردند كه به وسيله ارتش سركوب شد. آموزگار بلافاصله اعلام كرد كه در ميان آشوبگران يك تن تبريزي واقعي نبود. بعد از قيام مردم تبريز آموزگار دايي خود، اسكندر آزموده را از استانداري آذربايجان شرقي بركنار كرد. حوادث انقلابي با شروع ماه مبارك رمضان اوج گرفت و در اصفهان مردم هتل شاه عباس و چندين سينما، بانك و اداره دولتي را هنگام تظاهرات به آتش كشيدند و آموزگار مجبور شد در 20 مرداد 1357 در اصفهان و حومه حكومت نظامي برقرار كند.
حادثه ديگري كه به سقوط دولت آموزگار شدت بخشيد واقعة سينما ركس آبادان بود كه در روز 28 مرداد 1357 به آتش كشيده شد و 377 نفر كشته شدند.
آموزگار يك هفته بعد از اين فاجعه در 5 شهريور 1357 استعفا داد و جاي خود را به جعفر شريف امامي سپرد. وي پس از استعفا از دبير كلي حزب رستاخيز نيز كناره گرفت. آموزگار كه قبل از استعفا داراييهاي خود را از كشور خارج كرده بود به بهانه بيماري همسرش به اتفاق او و با اجازه شاه به امريكا رفت.
آموزگار مناصب متعددي داشت: رئيس هيئت نمايندگي ايران در سازمان بهداشت جهاني، رئيس هيئت نمايندگي ايران در بانك بين‌المللي و صندوق بين‌المللي پول، رئيس هيئت نمايندگي ايران در اوپك و عضو هيئت امناي دانشگاه تهران.
آموزگار در تشكيلات فراماسونري نيز عضويت داشت. وي پس از پيروزي انقلاب اسلامي به موجب حكم غيابي دادگاه انقلاب اسلامي به باز پس دادن اموال خود محكوم شد.
آموزگار و دوستانش با تشكيل «كلوپ امپريال» در امريكا براي مقابله با انقلاب اسلامي تلاش مي‌كنند و هر از گاهي نيز مقالاتي از وي در مطبوعات فارسي زبان خارج كشور چاپ مي‌شود.