نفت ایران از سلطه استعمار تا تسلط استبداد- سید محمد صادق خرازی
ماجرای اکتشاف و استخراج نفت در ایران پندار‌ها و تحلیل‌های متفاوتی در عرصه مطالعات تاریخی و سیاسی پدید آورده است که هر کدام دارای ابعاد و ویژگی‌هایی است که بازخوانی و توجه بدان امری ضروری در حوزه مطالعات تاریخ معاصر است.متن کامل
نسبت نفت و دموکراسی در گفت‌وگوی تاریخ ایرانی با عباس عبدی: نفت استبدادزا است
بررسی نسبت میان نفت و دموکراسی همواره مورد مداقه و علاقه اهل فکر و نظر بوده است. پرسش‌هایی از این دست که استغنای مالی دولت‌ها و اتکای آن‌ها به نفت بجای مالیات آیا سد راه دموکراسی است و یا پاسخگویی دولت‌ها در شرایطی که صاحب قلک بزرگی هستند که هر‌گاه اراده کنند دست در آن برده و خرج می‌کنند، چگونه خواهد بود، سال‌هاست که محل بحث و نظر شده است.متن کامل
سالگرد تاسیس تلویزیون در ایران/ ندای مجلس، صدای شاه، سیمای حبیب‌الله ثابت
تا قبل از سال ۱۳۳۷ هنوز چیزی به نام تلویزیون به خانه مردم ایران راه پیدا نکرده بود. تا آن زمان این رادیو بود که بدون حضور رقیبی جدی برای خودش یکهتازی می‌کرد، اما از سال ۳۷ داستان متفاوت شد. از آن سال بود که دیگر سر و کله دستگاه شگفت‌انگیزی که بعد‌ها به آن لقب جعبه جادو دادند، پیدا شد. متن کامل
نخستین قهر و آشتی رضاخان سردار سپه در عرصه سیاست
در اواسط میزان 1301 رضاخان، در واکنش به اعتراض تنی چند از نمایندگان مجلس به قانون‌شکنی‌های نظامیان، برای مدّتی، از امور کناره گرفت.در اواسط میزان 1301 که با مراحل اوّلیة قدرت‌طلبی رضاخان سردارسپه توأم بود، وی در واکنش به اعتراض تنی چند از نمایندگان مجلس به قانون‌شکنی‌های نظامیان، برای مدّتی، از امور کناره گرفت. این کناره‌گیری به مجموعه واکنش‌هایی منجر شد که بررسی بازتاب آن‌ها در قسمتی از اسناد مجلس شورای ملّی، موضوع اصلی این یادداشت را تشکیل می‌دهد. متن کامل
نخست وزیران دوران پهلوی
محمدعلی فروغی ( ذکاء الملک) ١٣٠٤ تا ١٣٠٥ تاجگذاری رضا خان میرپنج بر تخت طاووس پس از رای مجلس موسسان که در تکیه دولت تشکیل شده بود و انتخاب نام پهلوی برای رضاشاه متن کامل
نحوه ورود مد به ایران
در سال 1321 زينت جهانشاه به همراه همسرش از سوئيس به ايران برگشت. يك سال بعد، او خياطخانه خود را در خيابان اميريه تأسيس كرد زينت جهانشاه مي گويد: طي سال ها خياطي به اين نتيجه رسيدم كه مد سير دوراني دارد،متن کامل
نان در تهران جیره‌بندی می‌شود
۹ اردیبهشت ۱۳۲۱ اطلاع داده شد که کمیسیونی برای جیره‌بندی نان تشکیل گردیده و مشغول تهیه مقدمات آن می‌باشند و معلوم شد پس از اینکه تمرکز پخت نان که اکنون در دست اقدام است پایان یافت، جیره‌بندی آغاز خواهد شد و نیز در نظر گرفته‌اند که مردم را به دو طبقه تقسیم نمایند، از ۴ سالگی تا ۲۱ سالگی به بالا و برای هر طبقه مقدار معینی از یک نوع نان در برابر کوپن اختصاص دهند.متن کامل
نامه منتشرنشده شریعتی،متن بازجویی ساواک یا دست‌نوشته داوطلبانه؟
پس از انقلاب اسلامی که اسناد دولتی و اطلاعاتی رژیم سابق در اختیار دولت‌ها و سازمان‌ها قرار گرفت، همواره اسناد به بهانه‌ها و با انگیزه‌های متفاوت و با عنوانِ ثابت «برگی از تاریخ معاصر ایران» به بازار راه می‌یافته‌اند. اولویت‌بندی‌ها در نشرِ این اسناد و تشخیص این یا آن موضوع البته تابع متغیری به نام سیاست مسؤولین وقت بوده است و این موقعیت متغیر نحوهٔ انتشار اسناد را پرشائبه می‌ساخته است.متن کامل
نامه مصدق به مریم فیروز- ۱۰ سال حبس در یک قلعه مرا از زندگی سیر کرده!
دکتر محمد مصدق در شهریور ۱۳۴۴ در دوران حصر در قلعه احمد‌آباد، در پاسخ به نامه مریم فیروز، دختر دائی خود و از اعضای حزب توده ایران نوشت: «اکنون در حدود ده سال است که از این قلعه نتوانسته‌ام خارج شوم و از روی حقیقت از این زندگی سیر شده‌ام.» مریم فیروز در بخشی از خاطرات خود که «راه توده» آن را منتشر کرده، درباره نخست‌وزیر اسبق ایران نوشته است: متن کامل
نامه کاشانی به مصدق به روایت نوه‌اش - حسن آیت منتشر کرد و میرحسین موسوی ایراد گرفت
پژوهندگان نهضت ملی در بررسی وقایع ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ ناگزیر از مواجهه با نامه تاریخی آیت‌الله کاشانی به دکتر مصدق هستند. از همین روی سخن گفتن در باب این سند تاریخی در سه دهه گذشته چالش‌های فراوان آفریده است. صرف‌نظر از داوری درباره این چالش‌ها بهتر آن است که حاشیه‌های این رویداد را از زبان حامل نامه بشنویم.متن کامل