امام خميني و آيت‌الله كاشاني

محمد حسنين هيكل نويسنده و متفكر نامدار عرب و سردبير روزنامه كثيرالانتشار «الاهرام» كه از هواخواهان نهضت ملي ايران بود، هنگام اقامت آيت‌الله خميني در فرانسه، در روز 2 دي ماه 1357 (23 دسامبر 1978)‌ در نوفل‌لوشاتو با امام مصاحبه نمود و در مورد نهضت ملي از ايشان سوال كرد. امام خميني (ره) ‌در پاسخ فرمودند:

... در زمان كاشاني، مصدق اصل سياست بود. جنبه‌هاي سياسي جنبش قوي بود. در زمان كاشاني، هم به وي نوشتم و هم گفتم كه بايد جنبه‌هاي ديني را توجه كنيد. نتوانستند يا نخواستند. ايشان به جاي تقويت جنبه‌هاي ديني و به جاي آن‌كه جهات ديني را به جهات سياسي غلبه بدهند خودشان سياسي شدند. رئيس مجلس شدند كه اشتباه بود. من گفتم كه بايد براي دين كار كنند نه آن‌كه سياسي بشوند. اما حالا جنبش در همه جهات، ديني است، اسلامي است. سياست هم داخل آن است. اسلام دين سياسي است و در بطن اين جنبش است.

 

غلامرضا نجاتي، تاريخ سياسي بيست و پنج ساله ايران، 2/338

 

برگزاري مجلس ختم توسط امام

پس از فوت آيت‌الله كاشاني، امام خميني كه معمولا براي كسي مجلس فاتحه برگزار نمي‌كرد، براي ايشان ختم گرفت كه مراجع وقت تقليد نيز در آن شركت جستند:

آيت‌الله كاشاني چند ماه پس از فوت آقاي بروجردي فوت كرد و امام پس از آن فورا مجلس فاتحه اعلام كرد. مرحوم امام با اين كه حاضر نبود براي اين مسائل پول خرج كند و فاتحه بگيرد زيرا ممكن بود عاملي براي مرجعيت و اين گونه مسائل شود، اما براي آقاي كاشاني بلافاصله يك روز فاتحه اعلام كرد و خودش هم آمد در مجلس فاتحه حاضر شد. اين قضيه غيرعادي بود. منظورم اين است كه آقاي كاشاني از اين نظر مرد پاك و منزهي بود. تشييع آقاي كاشاني مفصل نبود ولي فاتحه‌اي كه از طرف امام در مسجد اعظم برگزار شد با عظمت بود و مراجع هم آمده بودند. به ياد ندارم كه كسي غير از امام براي رفتن كاشاني فاتحه گرفته باشد. شنيده بودم كه امام و آقاي كاشاني به هم علاقه‌مند بودند.