بیداری اسلامی تجلی اندیشه‌های نواب صفوی

فرزند شهید نواب صفوی، "بیداری اسلامی" را یکی از دستاوردهای اندیشه های جهادی شهید نواب دانست و عنوان کرد: شهید خالد اسلامبولی به صراحت عنوان کرده بود که ما در مصر همان روش نواب را دنبال می کنیم و هم اکنون نیز اندیشه های رهبران اخوان المسلمین به شدت تحت تاثیر اندیشه های مرحوم نواب است. "به شخصه معتقدم که بیداری خاورمیانه همان ادامه روند حرکت ها و اندیشه های استشهادی پدرم و یارانش است. "
در تاریخ مبارزات انقلابی علیه استعمار و استبداد، کمتر شخصیتی را می توان یافت که جسارت و شهامتی همچون شهید نواب صفوی داشته باشد. این روحانی برجسته در عمر کوتاه 31 ساله خود، به معنای واقعی کلمه، خواب را از چشم شاه و وابستگانش ربود. وی به همراه شمار اندک یارانش، چنان تاثیری از خود بر روند تحولات سیاسی ایران و خاورمیانه بر جای گذاشت که بسیاری از گروه های بزرگ و سازمان یافته در عصر وی، حتی از انجام بخشی از آن هم عاجز بودند.
از حذف فیزیکی نویسنده دین ستیزی همچون "احمد کسروی" تا ترور نخست وزیر وقت، تنها بخشی از کارنامه مبارزاتی این مجاهد نترس بود که حتی در لحظه شهادت نیز با آرامش معنوی و سردادن اذان به ملکوت پیوست.
سید مجتبی میر لوحی در سال 1303 در محله خانی آباد در تهران به دنیا آمد و در سن هفت سالگی به مدرسه حکیم نظامی رفت.
سید مجتبی که بعد ها نام خانوادگی مادرش(نواب) را انتخاب کرد، برای ادامه تحصیل به مدرسه صنعتی آلمانی ها راه یافت و همزمان در مدارس دینی خانی آباد نیز به فراگیری علوم دینی پرداخت.
وی در حالی که فقط 18 سال سن داشت، با سخنرانی پرشور و انقلابی خود علیه کشف حجاب و دولت قوام السلطنه موضع گرفت و دانش آموزان چندین مدرسه را برای تظاهرات در مقابل ساختمان مجلس شورای ملی بسیج کرد.
دو تن از دانش آموزان در جریان این تظاهرات به شهادت رسیدند که این اقدام را می توان از جمله جدی ترین قیام های انقلابی عصر پر خفقان پهلوی دانست که البته باز هم باید تاکید کرد که رهبر این جنبش تنها یک دانش آموز 18 ساله بود.
مجتبی پس از انصراف از تحصیل در رشته مکانیک به شهر آبادان مهاجرت کرد.
اشتغال شهید نواب در شرکت نفت آبادان، خیلی به طول نینجامید. یک مهندس انگلیسی به یکی از کارگران ایرانی سیلی می زند که مجتبی جوان، این اقدام تحقیر آمیز و استعمارگونه را بر نمی تابد و خواستار قصاص ضارب می شود.
شورش و تحصن در شرکت نفت پس از سخنرانی شهید نواب و سماجت وی در قصاص مجرم، او را در مرکز حملات تلافی جویانه انگلیسی ها قرار می دهد و در نهایت هم مجبور می شود از آبادان به نجف اشرف فرار کند.
نوشته های احمد کسروی و حملات این نویسنده لائیک بر ضد اسلام و شیعه، مجتبی نواب صفوی را از نجف به تهران می کشد تا کسروی را از ادامه فعالیت های تخریبی اش باز دارد اما نویسنده کتاب کفر آمیز «شیعی گری» با بی اعتنایی از کنار سخنان نواب می گذرد.
نواب که شیوه ارشاد و نصیحت را کارگر نمی بیند، اقدام به ترور کسروی می کند که این ترور ناموفق موجب می شود که وی به مدت دو ماه در زندان اسیر شود.
آزادی از زندان با تشکیل "جمعیت فدائیان اسلام" توسط نواب صفوی همراه می شود.
محمد علی امینی به همراه برخی دیگر از اعضای جمعیت فدائیان اسلام با تکیه بر مشی جهادی موفق می شوند که بالاخره در سال 1324، احمد کسروی را از سر راه بردارند.
اما موفق ترین عملیات جمعیت فدائیان اسلام را باید به ترور نخست وزیر وقت محمد رضا شاه نسبت داد.
سپهبد علی رزم آرا در سال 1329 بوسیله یکی از یاران نزدیک نواب صفوی کشته شد و انگلیس را در بهت و حیرت از دست رفتن یکی از مهره های دست نشانده شان غرق کرد.
دیگر آوازه عدالت طلبی های نواب و عملیات های استشهادی یاران اندک او، لرزه بر اندام کاخ نشین های حکومتی انداخته بود؛ تا آن جا که آیت الله علی خامنه ای(رهبر معظم انقلاب)، از نواب صفوی به عنوان "پیشاهنگ جهاد و شهادت در زمان ما" نام بردند.
آخرین حرکت جهادی نواب صفوی نتوانست که یکی دیگر از نخست وزیران خاندان پهلوی را حذف کند.
به دنبال ترور ناموفق حسین علا، سید مجتبی به همراه تنی چند از یاران نزدیکش دستگیر و پس از تحمل شکنجه های هولناک، در 27 دی ماه سال 1334 با تیرباران عمال شاه، به درجه رفیع شهادت رسید.
وی در حالی مسیر معلوم و قابل پیش بینی شهادت را انتخاب کرد که بسیاری از هم عصران او بعد از شهادت نواب، برای مقابله با دیکتاتور ها جسور تر از قبل شدند.
بی گمان، شهامت مسری است و مجاهدان هم رکاب نواب، همچنان او را اسوه ای تمام قد از الگوی "کوتاه نیامدن از مواضع حق" می دانند.
فاطمه نواب صفوی، دختر ارشد شهید نواب در گفت‌وگو با خبرنگار «جام جم آنلاین» به تبیین اندیشه های پدرش می پردازد.
او معتقد است که سقوط حکومت های تک صدایی همچون حکومت مصر، ریشه در اندیشه های سید مجتبی نواب صفوی دارد.
وی با اشاره به سفر شهید نواب به کشور مصر، خاطر نشان کرد: در اولین سخنرانی که مرحوم نواب در قاهره داشتند، ‌7 هزار نفر از اساتید و دانشجویان حضور داشتند که بعد از سخنرانی پر شور ایشان، یک حرکت انقلابی در خیابان های مصر به راه افتاد و مصری ها شعار ملی شدن کانال سوئز را سر می دادند.
"وقتی با حامد الگار، یکی از اساتید مصری دانشگاه برکلی انگلیس صحبت می کردم، وی اذعان داشت که آن سخنرانی شهید نواب صفوی در قاهره، یک نقطه عطف تمام عیار در تاریخ انقلاب مصر بود. "
فرزند شهید نواب صفوی، "بیداری اسلامی" را یکی از دستاوردهای اندیشه های جهادی شهید نواب دانست و عنوان کرد: شهید خالد اسلامبولی به صراحت عنوان کرده بود که ما در مصر همان روش نواب را دنبال می کنیم و هم اکنون نیز اندیشه های رهبران اخوان المسلمین به شدت تحت تاثیر اندیشه های مرحوم نواب است.
"به خاطر دارم که سعید رمضان، یکی از رهبران اخوان المسلمین با دیدن من شروع به گریستن کرد و می گفت که یاد پدرم و مجاهدت هایش افتاده است. دکتر طه رمضان از دیگر سران اخوان المسلمین هم حرکت های اسلامی در کشورهای عرب را نتیجه افکار شهید نواب می دانست. "
مدیر موسسه فرهنگی شهید نواب صفوی با بیان این که حرکت های جهادی شهید نواب با خلوص شدید آمیخته بود، اظهار داشت: باید بین حرکت های کورکورانه گروه های تندرویی مثل طالبان با جنبش فدائیان اسلام، تفاوت فاحش قائل شد. حرکت های طالبانی، آبروی اسلام را برده است اما راه نواب ادامه دارد.
"به شخصه معتقدم که بیداری خاورمیانه همان ادامه روند حرکت ها و اندیشه های استشهادی پدرم و یارانش است. "
فاطمه نواب صفوی بر این باور است که شهید نواب حتی با دین ستیزان هم ابتدا از سر جنگ و نزاع بر نمی خاست و ابتدا از راه نصیحت و امر به معروف وارد می شد.
"مادرم نقل می کند که شهید نواب، حتی در سوگ مرگ گاندی، ‌رهبر فقید هند گریسته بود و اساسا پدرم به حرکت های افراطی معتقد نبود. بین دین گریزی و دین ستیزی تفاوت است و حتی مرحوم نواب با دین ستیزانی همچون احمد کسروی هم ابتدا از سر اندرز و نصیحت وارد شد. "
وی با اشاره به این که شهید نواب به اسلام منهای نژاد پرستی اعتقاد راسخ داشت، خاطر نشان کرد: شهید نواب در یکی از سخنرانی هایشان در بیت المقدس در نکوهش عرب هایی که ناسیونالیسم عربی را بر مسلمان بودنشان اولویت می دادند گفته بود که اگر رسول الله را از عرب بگیریم، دیگر چیزی از عرب باقی نمی ماند.
"شهید نواب در جملاتی زیبا به حضار گفته بود که اگر بنا به اصل و نژاد است، من سید و فرزند برترین شخصیت عرب هستم اما وقتی که اسلام هست، دیگر نباید از نژاد و رگ و ریشه صحبت شود. "
فاطمه نواب با بیان این که تنها پدرم و شهید چمران را دیده ام که حتی برای دشمنانشان هم دعا می کردند، افزود: یکی از خصیصه های بارز نحوه مبارزات شهید نواب این بود که ایشان با دور اندیشی و بینش عالی حرکت می کردند. البته کلیه حرکات ایشان را باید در ظرف زمان خودش و ادبیات سال های 1320 تا 1334 تحلیل کرد.
در خبرها نیز داشتیم که پس از شش دهه خاموشی "جمعیت فدائیان اسلام" این تشکل سیاسی – مذهبی قصد دارد که دوباره در صحنه سیاست ورزی ایران، نقش پر رنگی داشته باشد.
گرچه این تشکل، پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز اعلام هویت کرد، اما در همان دوران نتوانست به فعالیت هایش استمرار بخشد و ناخودآگاه از صحنه سیاست ایران حذف شد.
حال باید این بار منتظر ماند و دید که آیا احیای دوباره این تشکل می تواند آرمان های متعالی شهید نواب را برجسته تر سازد یا این که باز هم پس از اعلام موجودیت اولیه، فعالیت های این جمعیت با سابقه، دوباره به مسیر رکود و فراموشی می رود.