حزب ملت ايران

حزب ملت ايران از گروهي به نام «مكتب پان ايرانيسم» به وجود آمد. مكتب پان ‌ايرانيسم در پانزده شهريور 1326 اعلام موجوديت كرد و پس از چهار سال فعاليت، «حزب ملت ايران بر پايه مكتب پان ‌ايرانيسم» از آن انشعاب و در اول آبان 1330 موجوديت خود را اعلام كرد. مؤسسين حزب ملت ايران داريوش فروهر و تني چند از دوستانش بودند كه با جبهه ملي ائتلاف كردند. در دي ماه همان سال نيز داريوش فروهر به دبير كلي آن انتخاب شد و حزب به صورت رسمي فعاليت خود را آغاز كرد.
حزب ملت ايران در جريان فعاليتهاي سياسي منجر به ملي شدن صنعت نفت فعاليت داشت.
پس از كودتاي 28 مرداد 1332 دبير كل حزب به همراه برخي ديگر از افراد همراه محمد مصدق بازداشت شدند. مدتي بعد «جبهه مقاومت ملي» شكل گرفت و حزب ملي ايران نيز به آن پيوست و در دوره‌اي نيز داريوش فروهر مسئول تشكيلات جبهه مقاومت ملي شد.
حزب ملت ايران در جريان تظاهرات عليه قرار‌داد كنسرسيوم «اميني پيچ» (قرارداد نفتي بين دولت ايران به نمايندگي علي اميني و شركتهاي نفتي چند مليتي به نمايندگي هوارد پيچ) در اواخر شهريور 1333 حضور داشت و از همان دوران عبارت «پاينده ايران» را به عنوان شعار رسمي خود در اعلاميه‌ها و بيانيه‌هاي حزبي به كار برد.
در سال 1340 ش كنگره حزب ملت ايران برپا شد و داريوش فروهر، دبير كل، نام حزب را از «حزب ملت ايران بر پايه مكتب پان ايرانيسم» به «حزب ملت ايران» تغيير داد. در همان سال اولين ميتينگ جبهه ملي دوم در ميدان جلاليه (پارك لاله فعلي) برگزار شد و حزب ملت ايران در آن ميتينگ حضوري فعال يافت و خسرو سيف، از همكاران نزديك داريوش فروهر، مسئول برپايي و انتظامات آن بود.
حزب ملت ايران در جريان شكل‌گيري جبهه ملي سوم در 1344 ش نقش داشت ولي فعاليتهاي اين جبهه نيز با دستگيري اعضاي برجسته آن چندان دوام نياورد و متعاقب آن فعاليتهاي حزب ملت ايران نيز دچار ركود شد.
در 1349 ش با اعلام پذيرش استقلال بحرين و جدا شدن آن از جغرافياي ايران توسط محمدرضا پهلوي، حزب ملت ايران طي بيانيه‌اي مخالفت خود را با آن اعلام كرد كه بلافاصله دبير كل حزب دستگير و به سه سال حبس محكوم شد. پس از آن با تشديد اختناق و زنداني شدن اكثر اعضاي جبهه ملي و حزب ملت ايران، فعاليت اين حزب كاهش يافت و تا 1356 ش به انتشار نشريات مخفيانه و برگزاري جلسات مقطعي محدود شد. در همان سال با تشكيل جبهه ملي چهارم، تعدادي از اعضاي حزب ملت ايران در فعاليتهاي آن شركت كردند.
پس از پيروزي انقلاب اسلامي، داريوش فروهر دبير كل حزب ملت ايران، وزير كار و امور اجتماعي شد، ولي با استعفاي دولت موقت و بروز حوادث سال 1360 ش، فعاليت حزب ملت ايران نيز دچار ركود شد به طوري كه فعاليت آن به برگزاري جلسات مقطعي، اظهار‌نظر درباره مسائل سياسي كشور و انتشار بيانيه‌هاي مختلف محدود مي‌شد و اين امر تا 1376 ش ادامه داشت. در آن برهه فعاليتهاي حزب براي مدت كوتاهي به طور نسبي افزايش يافت و با قتل داريوش فروهر در 1377 ش، خسرو‌سيف سرپرست حزب شد. در حال حاضر حزب ملت ايران تشكيلات منسجمي ندارد و فعاليتهاي آن محدود به تشكيل جلسات و اعلام نظر در بيانيه‌هاي حزبي است.