موضعگیری حاتم خان گیگلو در غائله ی فرقه ی دموکرات آذربایجان

بعد از تجاوز نیروهای اشغالگر شوروی به ایران در سال 1320 و فعال شدن عناصر گروهای کمونیستی در اذربایجان شدیدترین فشارها بر روسای عشایر شاهسون از سوی عناصر امنیتی سیاسی و نظامی اشغالگران وارد میشد.
یکی از این افراد متنفذ و محترم حاتم خان گیگلو بود که نمایندگان اعزامی میرجعفر باقر اف رئیس جمهور اذربایجان شوروی با شیوه های مختلف تطمیع و تهدید در صدد جلب همکاری وی با تشکیلات حزب توده و فرقه ی دموکرات اذربایجان بر امدند در مهر ماه 1320 حاتم خان گیگلو به همراه دیگر روسای طوایف شاهسون در جلسه ای که با دعوت محمد ساری جالنیسکی نماینده ی مخصوص میر جعفر باقر اف در اردبیل تشکیل شد و حضور یافت.
در شهریور 1324 کنسولگری شوروی در اردبیل حاتم خان گیگلو و چند نفر از کدخدایان شاهسون را به اردبیل احضار کرده و انها را به اعلام استقلال اذربایجان و شاهسون ها تحریک کرد اما حاتم خان و بسیاری از بزرگان شاهسون این خواسته ی کنسول شوروی را نپذیرفت منظور اصلی کنسولگری روانه کردن حاتم خان گیگلو و رستم خان عیسی لو و فرض الله بیگ طالش میکائیلو به باکو بود تا بدین وسیله روحیه ی طوایف شاهسون و اهالی را متزلزل و زمینه ی اجرای مقاصد حزب توده را در منطقه فراهم کنند امتناع حاتم خان گیگلو  و فرض الله بیگ پاشایی از رفتن به باکو در نقش بر اب شدن توطئه های عناصر فرقه ی دموکرات میر جعفر باقر اف رئیس جمهور اذربایجان بسیار موثر افتاد.

ماموران امنیتی شوروی که مقاومت و سازش ناپذیری حاتم خان را مانعی جدی در نفوذ به قلمرو طایفه ی گیگلو و نواحی مشکین و اصلاندوز تلقی میکردند در صدد ایذاء و اذیت فرزندان او از جمله بالا خان و علی خان بر امده و بدین تربیت با زور و تهدید خواستار همکاری انها شدند.

اخرین ملاقات ماموران شوروی با حاتم خان گیگلو یک ماه قبل از 21 اذر 1324 صورت گرفت زمانی که کنسول شوروی در تبریز به همراه ماموران اطلاعاتی شوروی به منزل حاتم خان در مشکین شهر رفت و او را  تهدید کرد که او نیز میبایست مانند سایر روسای طوایف به کناری نشسته و در سیاست و امور بخش  مشکین شهر دخالت نکند و الا با او و امیر اصلان عیسی لو به طور دیگر رفتار میشود در طول یک سال فعالیت فرقه ی دموکرات اذربایجان خواه با زور و تهدید و خواه با توجه به سیاست محتاط حاتم خان یکی از فرزندان او به نام علی خان رئیسی در مراکز هواداری کرد و حتی در درگیری های پاییز سال 1325 با مخالفان فرقه ی دموکرات جنگید بالا خان فرزند دیگر حاتم خان نیز به عنوان ریاست اداره ی شهربانی فرقه ی دموکرات در مشکین شهر با مخالفان فرقه جنگیده بود.

محمود خان برادر حاتم خان نیز نماینده ی مجلس ملی اذربایجان از منطقه ی عشایر مشکین شهر بود حاتم خان تا اخر عمر فرقه دموکرات متحد امیر اصلان بیگ عیسی لو باقی ماند و تسلیم انها نشد در سال های بعد از سقوط فرقه ی دموکرات نیز حاتم خان رئیس طایفه بود و مردم او را کد خدایی ایلدار رعیت پرور متدین و وطندوست شناخته و می شناسند.

حاج محمود خان گیگلو (برادر کوچکتر حاتم خان)

از بین برادران حاتم خان گیگلو محمود خان برادر کوچک حاتم خان فردی شایسته تر نسبت به دیگر برادرانش بود که ازلحاظ دارایی و ثروت نسبت به حاتم خان و برادرانش برتر بود.
محمود خان خود نیز تحت امر حاتم خان گیگلو قرار داشت و تمام مخارج مادی دیگر برادرانش را میداد.