گاهشمار حیات شهید آیت الله مدرس

او در لحظه‌ای‌ کوتاه‌، روی‌ به‌ دیوار کرده‌، عمامه‌ را با عصا و عبارا با دستان‌ خویش‌ بالا برده‌ و خود را خم‌ می‌کند تا تیر به‌ وی‌ اصابت‌نکند. رضاخان‌ که‌ در روز ترور، خارج‌ تهران‌ به‌ سر می‌برد، با ارسال‌تلگرافی‌، جویای‌ حال‌ او شد و مدرس‌، در پاسخ‌، جمله‌ی‌ معروف‌ خودیعنی‌ «به‌ کوری‌ چشم‌ دشمنان‌، مدرس‌ نمرده‌ است‌» را بیان‌ کرد. قمری شمسی‌ 1287 / 1249 تولد در قریه‌ی‌ سرابه‌ی‌ کجور از توابع‌ اردستان‌ 1293 / 1255 مسافرت‌ به‌ قمشه‌ و اقامت‌ نزد پدر و جدش‌ میرعبدالباقی‌ 1301 / 1262 وفات‌ جدش‌ میر عبدالباقی‌ که‌ تربیت‌ او را برعهده‌ داشت‌ 1303 / 1264 پایان‌ تحصیل‌ علوم‌ مقدماتی‌ و رایج‌ حوزه‌ها 1306 / 1267 ازدواج‌ 1308 / 1270 فوت‌ پدر (اسماعیل‌ بن‌ میرعبدالباقی‌) 1309 / 1270 عزیمت‌ به‌ عراق 1310 / 1271 عزیمت‌ به‌ نجف‌ اشرف‌ 1316 / 1278 مراجعت‌ به‌ اصفهان‌ 1318 / 1279 تدریس‌ فقه‌ و اصول‌ در مدرسه‌ی‌ جده‌ی‌ بزرگ‌ در اصفهان‌ 1322 / 1283 ادامه‌ی‌ تدریس‌ فقه‌ و اصول‌ در مدرسه‌ی‌ جده‌ی‌ بزرگ‌ در اصفهان‌ 1322 / 1283 ولادت‌ سید عبدالباقی‌ فرزند مدرس‌ 1324 / 1284 ترور مدرس‌ در مدرسه‌ی‌ جده‌ی‌ بزرگ‌ در اصفهان‌ 1324 / 1284 شرکت‌ در فعالیت‌های‌ مشروطه‌ خواهی‌ در اصفهان‌1325 / 1285 عضویت‌ در انجمن‌ ولایتی‌ اصفهان‌ 1326 / 1286 تبعید مدرس‌ در اصفهان‌ 1326 / 1286 درخواست‌ قیام‌ علیه‌ استبداد به‌ سردار اسعد بختیاری‌ 1327 / 1287 فعالیت‌ شدید در انجمن‌ ولایتی‌ اصفهان‌ 1328 / 1289 انتخاب‌ مدرس‌ به‌ عنوان‌ یکی‌ از علمای‌ طراز اول‌ برای‌ نظارت‌ برقوانین‌ مجلس‌ شورای‌ ملی‌ 1328 / 1289 وصیت‌ نامه‌ی‌ مدرس‌ قبل‌ از حرکت‌ به‌ سوی‌ تهران‌ 1328 / 1289 شرکت‌ در جلسه‌ی‌ مجلس‌ شورای‌ ملی‌ و به‌ جا آوردن‌ مراسم‌ تحلیف‌ 1329 / 1289 وفات‌ جهانگیر خان‌ قشقایی‌، استاد مدرس‌ 1329 / 1289 اولین‌ نطق‌ مدرس‌ در دوره‌ی‌ دوم‌ مجلس‌ شورای‌ ملی‌ 1329 / 1290 فعالیت‌ مدرس‌ برای‌ تمدید مدت‌ مجلس‌ دوره‌ی‌ دوم‌ 1329 / 1290 انتخاب‌ مدرس‌ وعده‌ای‌ دیگر از نمایندگان‌ مجلس‌ برای‌ مذاکره‌ با ناصرالملک‌ جهت‌ انصراف‌ وی‌ از استعفا 1330 / 1291 دعوت‌ از 200 نفر از علما از جمله‌ مدرس‌ به‌ دربار برای‌ استماع‌ برخی‌ نظرات‌ در خصوص‌ مسائل‌ کشور 1330 / 1291 تأیید قوانین‌ محاکمات‌ حقوقی‌ دولت‌ و قوانین‌ موقتی‌ محاکمات‌ جزایی‌ دولت‌ از سوی‌ مدرس‌ 1330 / 1291 اعلان‌ تدریس‌ فقه‌ و اصول‌ از سوی‌ مدرس‌ در مدرسه‌ی‌ ناصری‌ (سپهسالار) به‌ تصویب‌ وزارت‌ معارف‌ و اوقاف‌ 1331 / 1292 مرقومه‌ی‌ معروف‌ مدرس‌ به‌ مدیر جریده‌ی‌ برق 1332 / 1293 صدور اعتبارنامه‌ی‌ مدرس‌، نماینده‌ی‌ هشتم‌ تهران‌ و توابع‌ در انتخابات‌ دوره‌ی‌ سوم‌ مجلس‌ 1333 / 1294 پیشنهاد تأسیس‌ دارالترجمه‌ به‌ دولت‌ از سوی‌ مدرس‌ 1333 / 1294 آخرین‌ نطق‌ مدرس‌ در جلسه‌ی‌ علنی‌ دوره‌ی‌ سوم‌ مجلس‌ شورای‌ ملی‌ 1334 / 1294 مهاجرت‌ مدرس‌ و گروهی‌ از نمایندگان‌ به‌ دلیل‌ عدم‌ رعایت‌ بی‌طرفی‌ ایران‌ در جنگ‌ جهانی‌ اول‌ 1334 / 1294 اجتماع‌ مدرس‌ و وکلای‌ مهاجر در قم‌ و اتخاذ تصمیم‌ در مورد رسیدگی‌ به‌ امور 1334 / 1294 اولین‌ جلسه‌ی‌ هیأت‌ چهار نفری‌ شامل‌ مدرس‌، محمد صادق طباطبایی‌، سلیمان‌ محسن‌ اسکندری‌ و نظام‌ السطنه‌ مافی‌، نمایندگان‌ مهاجر در قم‌ 1334 / 1294 حرکت‌ دسته‌جمعی‌ مهاجران‌ از قم‌ به‌ سوی‌ کاشان‌ 1334 / 1294 حرکت‌ مهاجران‌ از کاشان‌ به‌ سوی‌ اصفهان‌ 1334 / 1294 خبر ورود مهاجران‌ از جمله‌ مدرس‌ به‌ کرمانشاه‌ 1334 / 1294 تیر اندازی‌ به‌ سوی‌ مدرس‌ در سر پل‌ ذهاب‌ و نجات‌ وی‌ 1334 / 1294 ترور ناموفق‌ مدرس‌ در قصر شیرین‌ 1334 / 1294 ورود قوای‌ روس‌ به‌ کرمانشاه‌ و عقب‌ نشینی‌ قوای‌ مهاجر؛ مدرس‌ و گروهی‌ از مهاجران‌ وارد یعقوبه‌ (باقوبه‌) بین‌ النهرین‌ شدند. 1334 / 1294 تشکیل‌ حکومتی‌ توسط‌ مهاجران‌ در بغداد. در این‌ دولت‌، مدرس‌ به‌ عنوان‌ وزیر عدلیه‌ و اوقاف‌ انتخاب‌ گردید. جلسات‌ حکومت‌ موقت‌ و نمایندگان‌ مهاجر در کاظمین‌ تشکیل‌ می‌شد . 1334 / 1295 بازگشت‌ رهبران‌ حکومت‌ موقت‌ به‌ ایران‌ و اقامت‌ در کرمانشاه‌ و ادامه‌ی‌ مبارزه‌ علیه‌ اشغالگران‌ 1335 / 1295 مهاجرت‌ مدرس‌ به‌ اسلامبول‌ و در خواست‌ ملاقات‌ با سلطان‌ محمد پنجم‌، پادشاه‌ عثمانی‌ 1335 / 1295 مدرس‌ درحالی‌که‌ در مهاجرت‌ است‌، در انتخابات‌ دوره‌ی‌ چهارم‌ مجلس‌، نفر پانزدهم‌ می‌شود. 1336 / 1296 شروع‌ مذاکرات‌ منجر به‌ امضای‌ قرارداد «برلت‌ لیتوفسکی‌» در سوم‌ مارس‌ 1918 میان‌ شوروی‌ و آلمان‌ و پایان‌ جنگ‌ در ایران‌ 1336 / 1296 ورود مدرس‌ از مهاجرت‌ به‌ تهران‌ 1336 / 1296 تحصن‌ مدرس‌ در حضرت‌ عبدالعظیم‌ علیه‌ کابینه‌ صمصام‌ السلطنه‌ 1337 / 1297 انعقاد قرارداد 1919 (وثوق الدوله‌ ـ کاکس‌) 1338 / 1298 مبارزه‌ی‌ مدرس‌ با قرارداد 1919 1338 / 1298 تأیید میرزا کوچک‌ خان‌ از سوی‌ مدرس‌ 1338 / 1298 اعلام‌ اجرای‌ قرارداد 1919 از سوی‌ کابینه‌ی‌ مشیرالدوله‌ 1339 / 1300 دستگیری‌ و تبعید مدرس‌ به‌ قزوین‌ توسط‌ نیروهای‌ داخلی‌ کودتای‌ 1299 1339 / 1300 انتشار بیانیه‌ای‌ با «عنوان‌» بیان‌ حقیقت‌ به‌ امضای‌ مدرس‌ و گروهی‌ از نمایندگان‌ دوره‌ی‌ چهارم‌ در مخالفت‌ با وقایع‌ حکومت‌ 90 روزه‌ سید ضیاء و کودتای‌ سوم‌ اسفند 1339 / 1300 افتتاح‌ دوره‌ی‌ چهارم‌ مجلس‌ و انتخاب‌ مدرس‌ به‌ نایب‌ رییسی‌ مجلس‌ 1339 / 1300 نطق‌ مدرس‌ درباره‌ی‌ قرارداد 1919 1339 / 1300 نطق‌ مدرس‌ درباره‌ی‌ کلیات‌ برنامه‌ی‌ دولت‌ قوام‌السلطنه‌ 1340 / 1301 نطق‌ مدرس‌ علیه‌ رضاخان‌ وزیر جنگ‌ 1341 / 1302 تقدیم‌ ورقه‌ی‌ استیضاح‌ از دولت‌ مستوفی‌ الممالک‌ توسط‌ مدرس‌ 1342 / 1302 مخالفت‌ مدرس‌ با طرح‌ جمهوری‌ رضاخان‌ سردارسپه‌ در مجلس‌ پنجم‌ 1342 / 1302 به‌ دست‌ گرفتن‌ رهبری‌ اقلیت‌ در مجلس‌ پنجم‌ و مخالفت‌ با سردار سپه‌ 1342 / 1302 سیلی‌ خوردن‌ مدرس‌ از دبیر اعظم‌ بهرامی‌ 1342 / 1302 استعفای‌ ملک‌ الشعرای‌ بهار از نمایندگی‌ مجلس‌ در اثر توهینی‌ که‌ به‌ مدرس‌ شده‌ بود (مورد قبول‌ قرار نگرفت‌) 1342 / 1302 تظاهرات‌ مردم‌ به‌ طرفداری‌ از مدرس‌ 1342 / 1302 استیضاح‌ مدرس‌ از سردار سپه‌ 1343 / 1304 در تابستان‌، در اثر درگیری‌هایی‌ میان‌ وهابیها و ملک‌ حسین‌ شریف‌ مکه‌، سعودی‌ها برخی‌ از شهرهای‌ عربستان‌ از جمله‌ مدینه‌ را بمباران‌ کردند. مدرس‌ با ایراد خطابه‌ای‌، ضمن‌ حمله‌ به‌ عاملان‌ این‌ فاجعه‌، یک‌ روز را در ایران‌ تعطیل‌ عمومی‌ اعلام‌ کرد. 1344 / 1305 مدرس‌ به‌ نمایندگی‌ دوره‌ی‌ ششم‌ مجلس‌ شورای‌ ملی‌ از تهران‌ انتخاب‌ شد 1345 / 1305 انتخاب‌ مدرس‌ به‌ عنوان‌ عضو کمیسیون‌ عدلیه‌ 1346 / 1305 جان‌ سالم‌ به‌ در بردن‌ مدرس‌ از سوء قصد 1347 / 1307 دستگیری‌ مدرس‌ در 16 مهر و تبعید از تهران‌ به‌ دامغان‌، مشهد، و خواف‌ 1356 / 1316 فرستاده‌ شدن‌ مدرس‌ از خواف‌ به‌ کاشمر 1356 / 1316 شهادت‌ مدرس‌ در کاشمر به‌ وسیله‌ی‌ افراد رضاخان‌