سازمان و كاركردهاي حزب توده در خارج از كشور

كميته مركزي براي انجام عملكردهاي خود داراي شعب (ارگان‌هاي تخصصي كار) بود. شعب مركزي در سال‌هاي 1350 تا پيروزي انقلاب اسلامي عبارت بود از:
1ـ شعبه تشكيلات، به مسئوليت كيانوري، مركب از بخش ايران (به مسئوليت كيانوري) بخش كار در غرب (به مسئوليت منوچهر بهزادي) و بخش كشورهاي اطراف ايران (به مسئوليت انوشيروان ابراهيمي).
2ـ شعبه امور مهاجرت، به مسئوليت حسين جودت.
3ـ شعبه روابط بين‌المللي، به مسئوليت ايرج اسكندري.
4ـ شعبه سازمانهاي توده‌اي، به مسئوليت قدوه.
5ـ هيئت تحريريه مجله دنيا، به مسئوليت احسان طبري و مديريت رفعت محمدزاده.
6ـ هيئت تحريريه نشريه مردم، به مسئوليت احسان طبري و مديريت ملك تاج محمدي.
7ـ شعبه تبليغات و ايدئولوژي، به مسئوليت حميد صفري.

در پلنوم‌هاي 15 و 16 اعضاي فعال كميته مركزي عبارت بودند از:
1ـ نورالدين كيانوري: مقيم برلين شرقي، مسئوليت‌ها: عضو هيئت اجرائيه، ابتدا دبير دوم و سپس دبير اول، مسئول شعبه تشكيلات.
2ـ ايرج اسكندري، مقيم آلمان شرقي، دبير اول كميته مركزي و سپس عضو هيئت اجرائيه و عضو كميته مركزي، مسئول شعبه روابط بين‌المللي، عضو هيئت تحريريه.
3ـ رضا رادمنش، مقيم آلمان شرقي، عضو كميته مركزي (دبير اول اسبق).
4ـ غلام يحيي دانشيان، مقيم باكو، عضو هيئت اجرائيه، صدر فرقه دمكرات آذربايجان.
5ـ حسين جودت، مقيم آلمان شرقي، عضو هيئت اجرائيه، مسئول شعبه امور مهاجرت.
6ـ محمدرضا قدوه، مقيم آلمان شرقي، عضو هيئت اجرائيه، مسئول شعبه سازمان‌هاي توده‌اي، عضو هيئت تحريريه.
7ـ احسان طبري، مقيم آلمان شرقي، عضو هيئت اجرائيه، مسئول هيئت تحريريه.
8ـ حميد صفري، مقيم آلمان شرقي، عضو هيئت اجرائيه، عضو هيئت تحريريه، مسئول شعبه تبليغات و ايدئولوژي، سپس دبير كميته مركزي (قبلاً نماينده حزب در مجله مسائل صلح و سوسياليسم).
9ـ فرج‌الله ميزاني (ف.م. جوانشير)، مقيم بلغارستان، عضو هيئت اجرائيه و سپس دبير كميته مركزي، مسئول راديو پيك ايران.
10ـ منوچهر بهزادي، مقيم آلمان شرقي، مسئول بخش غرب در تشكيلات، عضو هيئت تحريريه، عضو كميته مركزي، سپس عضو هيئت اجرائيه و دبير كميته مركزي.
11ـ انوشيروان ابراهيمي، مقيم آلمان شرقي، قبلاً معاون صدر فرقه دمكرات آذربايجان، مسئول بخش تشكيلات اطراف ايران، عضو كميته مركزي، سپس عضو هيئت اجرائيه و هيئت دبيران.
12ـ داوود نوروزي، مقيم آلمان شرقي، عضو كميته مركزي، عضو هيئت تحريريه.
13ـ مريم فيروز، مقيم آلمان شرقي، عضو كميته مركزي، مسئول زنان.
14ـ مهدي كيهان، مقيم آلمان شرقي، عضو هيئت اجرائيه، مسئول هيئت تحريريه.
15ـ بهرام دانش، مقيم بلغارستان، عضو هيئت تحريريه پيك ايران، عضو كميته مركزي.
16ـ احمدعلي رصدي، مقيم مسكو، مسئول واحدهاي شوروي، عضو كميته مركزي.
17ـ علي اميرخيزي، مقيم مسكو، عضو كميته مركزي.
18ـ محمود بقراطي، مقيم مسكو، عضو كميته مركزي، از مسئولين واحدهاي حزبي شوروي.
19ـ رفعت محمدزاده (مسعود اخگر)، مقيم آلمان شرقي، عضو كميته مركزي، عضو هيئت تحريريه مدير مجله دنيا.
20ـ اكبر شاندرمني، مقيم تاجيكستان شوروي (دوشنبه)، عضو كميته مركزي، مسئول واحد تاجيكستان.
21ـ اردشير آوانسيان، مقيم ارمنستان شوروي (ايروان)،‌ عضو كميته مركزي.
22ـ خسرو (بابك) اميرخسروي، مقيم پاريس، عضو كميته مركزي، مسئول واحد حزبي فرانسه.
23ـ حبيب‌الله فروغيان، مقيم مسكو، عضو كميته مركزي.
24ـ اميرعلي لاهرودي، مقيم باكو، معاون غلام يحيي، عضو كميته مركزي، عضو هيئت اجرائيه.
علاوه بر افراد فوق،‌ كميته مركزي حزب توده داراي اعضائي از «فرقه دمكرات آذربايجان» بود كه در فعاليت حزبي شركت نداشتند و عضويت آنها جنبه تشريفاتي داشت.
تا آستانه پلنوم 16، هيئت اجرائيه عبارت بود از: ايرج اسكندري (دبير اول)، كيانوري، دانشيان، طبري، قدوه، لاهرودي، صفري و جودت و هيئت دبيران عبارت بود از: اسكندري و كيانوري.
در آستانه پلنوم 16، (پس از بركناري اسكندري) هيئت اجرائيه عبارت بود از: كيانوري (دبيراول)، اسكندري، طبري، قدوه، صفري، ميزاني، جودت، دانشيان، ابراهيمي، لاهرودي، بهزادي. و هيئت دبيران عبارت بود از: كيانوري، ميزاني، صفري، ابراهيمي، بهزادي.
در اين سالها، مخارج اصلي حزب توده عبارت بود از:
1ـ حقوق كساني كه فقط كار حزبي داشتند و در دفتر حزب اشتغال داشتند،
2ـ چاپ نشريات، 3ـ هزينه ارسال نشريات، 4ـ مخارج رفت و برگشت از ايران (در صورتيكه خودشان امكان مالي نداشتند)، 5ـ مخارج رفت و برگشت از غرب (اگر خودشان امكان مالي نداشتند)، 6ـ مخارج سفرهاي رهبران به شرق و غرب، 7ـ مخارج اماكن و وسائل حمل و نقل (دفتر مركزي، محل كار تشكيلات، اتومبيل‌ها و ...)، 8ـ كمك به گروههاي حزبي در ايران.
منابع مالي حزب توده عبارت بود از: كمك ارزي شوروي، حقوق كاركنان حزبي از طرف حزب كمونيست حاكم همان كشور پرداخت مي‌شد. (به صورت بودجه ماهانه)، مخارج چاپ نشريات توسط حزب كمونيست حاكم كشور مربوطه پرداخت مي‌شد (آلمان شرقي)، مخارج كار و دفاتر و حمل و نقل توسط حزب حاكمه كشور (آلمان شرقي) پرداخت مي‌شد، مخارج سفرها يا از بودجه مركز حزب و يا توسط حزب حاكم پرداخت مي‌شد، مقداري پول از حق عضويت اعضا از بلوك شرق فراهم مي‌آمد، مقداري هم از حق عضويت و كمك‌هاي مالي و بهاي نشريات كه از اروپاي غربي و ايران مي‌آمد.