محمدحسين‏خان سپهدار بختيارى

     خاندان او از خاندان‏هاى سرشناس و اشرافى زمان خود محسوب مى‏شدند. مادر حسين‏خان بى‏بى زينب از طايفة كيانرسى و خواهر اصلان‏خان چهارلنگ و پدرش، امامقلى‏خان ايلخانى برادر حسينقلى‏خان ايلخانى و پسر دوم جعفرقلى‏خان دوركى بود. امامقلى‏خان بعد از مرگ برادرش به مقام ايلخانى رسيده بود. جد وى حيدركور بود. سه فرزند اول امامقلى‏خان از بى‏بى زينب ــ همسر اول او ــ بود. محمدحسين‏خان ابتدا لقب سرداراشجع داشت، بعد شهاب‏السلطنه شد و بعد سپهدار لقب گرفت. از زمانى كه قدرت از طوايف چهارلنگ به هفت‏لنگ منتقل شد، قدرت در اين خاندان و در خانواده حسينقلى‏خان ايلخانى روبه رشد نهاد و هنگامى كه حسينقلى‏خان به دست ظل‏السلطان در اصفهان كشته شد، شايع بود كه تحريكاتى نيز از جانب سپهدار در قتل وى نقش داشته است. او مخالف پدرش بود؛ چون مى‏دانست كه پدرش از اسفنديارخان حمايت مى‏كند. محمدحسين‏خان از سوءظن دربار قاجار به خوانين بختيارى به نفع خود استفاده كرد و بعد از مرگ حسينقلى‏خان اختلافاتى در خاندان بختيارى به وجود آمد. اما اختلافات رفع شد و قدرت آنها رو به ازدياد گذاشت؛ به گونه‏اى كه به مقابله با ظل‏السلطان پرداختند و اين كشمكش ميان ظل‏السلطان و بختياريها تا زمان عزل ظل‏السلطان (1305ق) ادامه يافت. يكه‏تاز اين اختلاف محمدحسين‏خان شهاب‏السلطنه (سپهدار) بود.
     بعد از عزل ظل‏السلطان، نظام‏السلطنه مافى روى كار آمد و رضاقلى‏خان لقب ايل‏بيگى گرفت. وى اسفنديارخان ــ پسر حسينقلى‏خان ــ را از زندان نجات داد. ولى در اين زمان ميان امامقلى و فرزندان وى اختلاف افتاده بود: امامقلى‏خان نمايندة نظام‏السلطنه مافى در خوزستان بود. رضاقلى‏خان ايلخانى و اسفنديارخان ايل‏بيگ شدند و اولاد حسينقلى‏خان نيز به علت ارتباط با امين‏السلطان در دربار نفوذ پيدا كردند. اما طولى نكشيد كه امامقلى‏خان بناى آشوب را در بختيارى گذاشت كه در نهايت منجر به جنگ شد. او در اين جنگ شكست خورد و تسليم نظام‏السلطنه مافى شد. اين وضعيت تا سال 1307ق ادامه داشت. ديرى نپاييد كه دوستى رضاقلى‏خان با اسفنديارخان بر سر اختلافاتى به هم خورد و رضاقلى‏خان با برادرش امامقلى‏خان از در دوستى درآمد و امامقلى‏خان به مقام ايلخانى رسيد و اسفنديارخان همچنان ايل‏بيگى باقى ماند و رضاقلى حاكم چهارمحال شد. هر سه تن براى توافق به تهران رفتند و نظر آنها قبول شد. برخلاف خاندان امامقلى‏خان و رضاقلى، اولاد حسينقلى‏خان با امين‏السلطان از در دوستى درآمدند.
     در سال 1321ق، زمانى كه اسفنديارخان فوت كرد، محمدحسين‏خان به مقام ايلخانى منصوب شد و لقب سردارمفخم لقب گرفت. صمصام‏السلطنه به مقام ايل‏بيگى رسيدند. محمدحسين خان تا سال 1322ق در مقام ايلخانى باقى ماند و بعد از فوت وى نجفقلى‏خان صمصام‏السلطنه مقام ايلخانى و غلامحسين‏خان شهاب‏السلطنه مقام ايل‏بيگى را از آن خود كردند.
     محمدحسين‏خان لقب سپهدار را در مدتى كه در تبريز در دربار مظفرالدين ميرزاى وليعهد بود، از وى دريافت كرد. پس از مرگ اسفنديارخان در سال 1321ق/1903م، محمدحسين‏خان به مقام ايلخانى رسيد و تا سال 1322ق/1905م كه از دنيا رفت، در آن مقام باقى ماند. چنين شايع شد كه او توسط فرزندان حسينقلى‏خان مسموم شده است.